Diëtist legt uit: bestaat een suikerverslaving echt?
Het eten van suikerhoudend voedsel kan verankerd raken in onze levensstijl en routines. Neem bijvoorbeeld het suikerklontje in de koffie, taart bij een verjaardag en een zoet dessert na het avondeten. Het eten van deze voedingsmiddelen is moeilijk om te weerstaan. Voor sommige mensen lijkt het misschien ronduit onmogelijk. We houden van de zoete dingen. We snakken ernaar. Maar is er daarmee sprake van een echte suikerverslaving?
Diëtist Desiré van der Kruk legt uit waarom we maar niet van al het zoetigheid kunnen afblijven.
Een suikerverslaving
Een verslaving is een sterk woord, maar we streven het eten van suiker zeker na. Suiker stimuleert de afgifte van dopamine, wat betrokken is bij het beloningssysteem in de hersenen. Het is vaak de combinatie van suiker, vet en eiwit waar we zo dol op zijn. De mens is van nature dol op energierijk eten. Goed in tijden van hongersnood, minder handig nu eten overal voorhanden is. Dat je liever een chocoladereep eet dan een schaaltje rauwkost is dus normaal. De oermens had minder overlevingskansen als hij alleen maar op zoek ging naar caloriearme voedingsmiddelen.
Voedsel als verslavend beschouwen pathologiseert de menselijke natuur, zeggen sommige experts. Er is een deel van de hersenen dat de taak heeft om ons in leven te houden, dus het beloont ons voor het doen van dingen die het leven ondersteunen. Denk aan eten, seks, lichaamsbeweging en verbinding met andere mensen. Het beloningscentrum van de hersenen is bij al deze handelingen betrokken.
Zo verslavend als cocaïne?
Je hoort wel eens dat suiker net zo verslavend is als cocaïne. Het activeert namelijk hetzelfde beloningscircuit. Maar, in tegenstelling tot suiker, stimuleert drugs dit systeem overmatig. Daarnaast krijgen individuen geen extreme ontwenningsverschijnselen als ze de suikerinname verminderen. Martijn Katan, hoogleraar voedingsleer, geeft een mooi voorbeeld in zijn boek Voedingsmythes: “Als suiker echt verslavend was, dan zou iedereen die suikerzakjes bij de kiosk plunderen en zo uit het vuistje opeten.”
Lees ook:
Diëtist vertelt: dít zijn de 5 grootste valkuilen bij afvallen (en hoe je ze kunt omzeilen)
Toegevoegde suikers
Hoewel suiker niet verslavend is, kan minderen geen kwaad. Te veel suiker wordt in verband gebracht met overgewicht, diabetes en tandbederf. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt mensen sinds 1989 om hun inname van ‘vrije suikers’ te verminderen tot minder dan 10 procent van de dagelijkse calorieën. Bij vrije suikers kun je denken aan het suikerklontje in je koffie, maar ook toegevoegd suiker in dranken, zoet beleg, koekjes en andere lekkernijen. In 2015 ging de WHO een stapje verder: de dagelijkse inname van vrije suikers dient maximaal 5 procent van je totale calorie-inname te bedragen. Bij een inname van 2000 kcal kom je dan uit op 25 gram suiker of 6 suikerklontjes per dag. Dit lijkt nog best veel, maar met één glas frisdrank of een mueslireep zit je hier al aan. Volgens de Staat van Volksgezondheid en Zorg eten Nederlanders ongeveer 60 gram toegevoegde suikers per dag.
Zuivel, fruit, groente en volkoren granen bevatten van nature ook suiker. Maar deze hoef je niet te vermijden. Deze voedingsmiddelen hebben een positief effect op je gezondheid en zijn daarom een goede keuze als je zin hebt in het zoets. Al is een taartje op zijn tijd helemaal niet erg.
Desiré van der Kruk (25) heeft na het behalen van haar bachelor voeding en diëtetiek online diëtistenpraktijk jouwfoodplan.nl opgericht, waar je terecht kunt voor e-consulten en voedingsschema’s op maat. Daarnaast schrijft ze graag artikelen over voeding en gezondheid. Volg haar op Instagram of Facebook voor meer info, tips & tricks.
Tekst | Desiré van der Kruk
Beeld | Getty Images
