Margriet logo
Aneurysma Beeld Getty Images
Beeld Getty Images

Déze vormen van een aneurysma zijn er (en zo herken je ze)

Een aneurysma is een plaatselijke verwijding van een slagader. Deze komt het meest voor in de aorta en dan meestal in de buik. Er zijn ook andere vormen: een aneurysma in de hersenen, kransslagader en borstholte. Wat zijn de verschillen? En hoe herken je ze?

Bij een aneurysma is de wand van de slagader dunner, waardoor een uitstulping ontstaat die zich vult met bloed. Wanneer er teveel bloed ophoopt, kan de uitstulping uiteindelijk scheuren, stelt de Hartstichting. Het ontstaan van een aneurysma gaat gepaard met chronische ontstekingen in de vaatwand van de slagaders. De ontstekingen breken de materialen af die de vaatwand normaal gesproken stevig en soepel houden. Hierdoor wordt de vaatwand steeds stugger en dunner, en dus zwakker.

Vormen van een aneurysma

In de meeste gevallen merk je niets van het ontstaan van een aneurysma. De uitstulping groeit geleidelijk en je ervaart meestal geen klachten. Een aneurysma wordt dan ook vaak bij toeval ontdekt.

1. Aneurysma in de buikslagader

Een aneurysma in de buikslagader wordt ook wel een aneurysma van de abdominale aorta of AAA genoemd. De aorta, de grote lichaamsslagader, loopt vanaf het hart door de buik naar beneden. De slagader in de buik is normaal ongeveer twee centimeter breed. Bij een aneurysma is het verwijde deel minimaal drie centimeter breed. Dit kan oplopen naar meer dan tien centimeter.

Van een aneurysma in de buikslagader voel je meestal niets, maar let op: als het aneurysma scheurt, ervaar je wel klachten. Er ontstaan bloedingen in je lichaam die levensbedreigend kunnen zijn. Het is daarom belangrijk om snel te handelen. Dit zijn de symptomen van een gescheurd aneurysma in de buikslagader:

  • Heftige buik- of rugpijn
  • Het voelen van een kloppende massa in de buik
  • Het bloedverlies leidt tot een extreem lage bloeddruk, gevolgd door een shock. Verschijnselen zijn dan:
    - Zeer bleek zien
    - Koud aanvoelen
    - Een klamme huid
    - Suf, verward en bewustzijn verliezen

Let op: in het begin kan de pijn even wat minder worden als je gaat zitten. Toch is het belangrijk om snel te handelen en naar het ziekenhuis te gaan om een operatie te ondergaan.

Oorzaken

Er zijn verschillende factoren die een aneurysma in de buikslagader kunnen veroorzaken. We zetten ze hieronder op een rij.

  • Roken en overmatig alcoholgebruik
  • Hoge bloeddruk
  • Overgewicht
  • Leeftijd: vanaf 65 jaar neemt de kans op het krijgen van een aneurysma toe.
  • Andere aandoeningen: Je kans op een aneurysma van de buik is groter als je een andere aandoening hebt zoals Marfan of reuma.
  • Erfelijkheid

2. Aneurysma in de hersenen

Een aneurysma in de hersenen komt niet vaak voor. Deze vorm ontstaat meestal op de splitsing van twee slagaders onderaan de hersenen of de hersenstam. Wanneer een hersenaneurysma scheurt, is het gevolg een hersenbloeding, meestal in de ruimte tussen de schedel en de hersenen. Dit heet een subarachnoïdale bloeding (SAB). Een aneurysma in je hoofd geeft meestal geen klachten. Soms zijn er wel klachten, zoals een epileptische aanval of uitvalsverschijnselen, zoals tintelingen in je hand of arm. Dit komt doordat het aneurysma op delen van de hersenen drukt.

Oorzaken

Het is tot nu toe nog niet duidelijk hoe een aneurysma in je hersenen ontstaat. Mogelijke oorzaken kunnen zijn:

  • Erfelijke factoren: een aangeboren zwakke plek in de vaatwand
  • Hoge bloeddruk
  • Roken en overmatig alcoholgebruik
  • Bacteriële infectie van de vaatwand (zeer zelden)
  • Niet goed gevormde bloedvaten
  • Er zijn er families waar aneurysma’s vaker voorkomen. In hoeverre erfelijkheid daarbij een rol speelt is nog niet duidelijk.

3. Aneurysma in de borstholte

Een aneurysma aorta in de borstholte, wordt ook wel een Thoracaal Aorta Aneurysma (TAA) genoemd. Bij deze vorm is de slagader in de borstkas verwijd. Van een kleine verwijding voel je meestal niets, maar soms zijn er wel klachten:

  • Kortademigheid
  • Heesheid
  • Slikproblemen
  • Pijn in de rug

Als de verwijding groeit, bestaat het risico op bloedingen.

Oorzaken

Veroudering en een hoge bloeddruk zijn belangrijke risicofactoren voor het ontstaan van een aneurysma in de borstholte. Mogelijke andere oorzaken zijn:

  • Slagaderverkalking (meest voorkomend)
  • Roken
  • Verzwakte middelste vaatwand
  • Erfelijkheid
  • Aangeboren (bindweefsel) ziekten

4. Aneurysma van de kransslagader

Aneurysma’s in de kransslagaders (de aders rondom het hart) komen niet zo vaak voor. Meestal ontstaan ze door slagaderverkalking. Een aneurysma in de kransslagader kan scheuren en zo een inwendige bloeding veroorzaken. Er kunnen ook kleine stolsels binnen het aneurysma ontstaan. Als zo’n stolsel losschiet, loopt het vast in een van de vertakkingen van de kransslagader en kan een hartinfarct veroorzaakt worden. Dit zijn de symptomen van een gescheurd aneurysma van de kransslagader:

  • Kortademigheid
  • Pijn op de borst
  • Rugpijn
  • Pijn in de schouders of tussen de schouderbladen

Gemiste klachten

Hart- en vaatziekten vormen de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in Nederland. Toch worden de symptomen bij vrouwen vaak niet herkend, omdat deze verschillen van symptomen die mannen hebben. De klachten van Nancy Evers (59) werden in eerste instantie niet serieus genomen en dat had een fatale afloop kunnen hebben. Ze bleek uiteindelijk een aneurysma van de kransslagader te hebben. Meer weten over dit verhaal? Lees dan dit artikel: De klachten van Nancy (59) werden niet herkend: ‘Ik werd met een paracetamol naar huis gestuurd, maar bleek een aneurysma te hebben’

Sanne van de WeteringGetty Images

Op alle verhalen van Margriet rust uiteraard copyright. Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@margriet.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden