Depressie, overspannenheid of een burn-out: dít zijn de verschillen

Wat is precies het echte verschil tussen een depressie, overspannenheid en een burn-out? Psycholoog Rosalie van Gils van Bureau Breinfijn legt uit hoe het zit.

Overspannenheid

Overspannenheid valt onder een energiestoornis. Mensen worden overspannen genoemd als er momenten in een leven van iemand zijn waarin er teveel van diegene wordt verwacht (vaak minimaal 2 à 3 maanden), waarbij je niet weet hoe je die probleemsituaties moet oplossen of ermee om moet gaan. In de overspannen toestand ben je niet in staat om daar op een adequate wijze mee om te gaan, en mis je het overzicht om met rust en kalmte de situatie aan te gaan.

Overspannen mensen voelen zich opgejaagd, mentaal onrustig en je hebt last van wisselende stemmingen. Overspannenheid hoeft zeker niet per se werkgerelateerd te zijn. Een periode van enkele weken tot maanden is voldoende om te herstellen van overspannenheid. Behandeling bestaat dan ook uit voldoende rust, en het vergroten van je ‘coping’ vaardigheden. Dat wil zeggen, jouw vaardigheden hoe jij met moeilijke situaties omgaat. Wat is dan precies het verschil tussen deze overspannenheid, en een burn-out?

Een burn-out

Ook burn-out is een energiestoornis, net als overspannenheid. Mensen komen in een burn-out door langdurige en chronische overbelasting. Vaak is het werkgerelateerd, en ook in combinatie met de privésituatie. Het is een stuk pittiger dan overspannenheid, omdat er bij burnout volledige mentale en lichamelijke uitputting speelt. En dit is van invloed op je hele persoonlijkheid. Het zenuwstelsel is volledig uitgeput en de energiehuishouding verstoord. Bij burn-out passen meerdere lichamelijke spanningsklachten, die niet zonder meer verdwijnen. Ook somberheid kan een kenmerk zijn behorende bij burnout, maar is niet de hoofdklacht. Als je in een burn-out zit, of richting burn-out gaat, dan zie je vaak dat angsten een grotere rol gaan spelen in het leven van de persoon.

Lees ook:

Dít zijn vaak de eerste symptomen van een burn-out

Burn-out is geen officiele stoornis vanuit de DSM-V, het handboek voor de diagnose van psychische stoornissen, en kan niet door medicatie worden behandeld. Om volledig te herstellen en weer helemaal op je oude energieniveau te zijn, kun je zelfs drie tot vijf jaar uittrekken, al gaan de meeste mensen binnen een halfjaar tot een jaar wel weer aan de slag met werk. Herstel kost ruime tijd en het werken aan de oorzaak van het continu over je grenzen heen gaan.

Depressie

Depressie wordt gekenmerkt als een stemmingsstoornis en wordt gediagnosticeerd aan de hand van de DSM-V, wat dus als een psychiatrische aandoening wordt bestempeld. Een depressie is op alle levensgebieden van invloed en wordt gekenmerkt door somberheid, gevoelens van waardeloosheid, onzekerheid, negatief zelfbeeld en sterke stemmingsschommelingen. Ook zien we bij mensen met een depressie dat ze minder actief worden in het sociale contact of zich volledig terugtrekken. Bij ernstige depressie heeft men suïcidale gedachten en zijn niet meer in staat om te genieten. De toekomst is zwart, denken mensen die depressief zijn. Depressie behoeft eigenlijk altijd behandeling in de vorm van mogelijke medicatie en psychotherapeutische behandeling. De oorzaak kan familiair gerelateerd zijn - erfelijk dus - of te maken hebben met je ‘coping’-vaardigheden, zoals hierboven beschreven.

Meer van Rosalie?

De kunst van het loslaten: een psycholoog legt uit hoe je dat écht doet

Herkenbaar? Zoek dan professionele hulp

Als het goed is weet je nu meer over het verschil tussen een depressie, overspannenheid en een burn-out. Maar let op: de informatie in dit artikel is niet ten behoeve van zelfdiagnosticering. Het wordt altijd geadviseerd om professionele hulp in te schakelen voor de juiste behandeling. Het herkennen en erkennen dat je hulp nodig hebt is altijd de eerste stap. Als je professionele hulp inschakelt zul je merken dat het je juist vooruit helpt op alle vlakken in je leven en om in de toekomst ‘makkelijker en flexibeler’ met moeilijke, stressvolle situaties om te leren gaan.

Rosalie van Gils is eigenaar van Bureau Breinfijn en het is haar missie om de vele vrouwen die dagelijks worstelen met stress, angst en piekergedachten constructief te helpen. Zonder korte termijn trucjes en afleidingstactieken. Speciaal voor Margriet schrijft Rosalie een serie blogs over deze onderwerpen. Geïnteresseerd in meer? Rosalie heeft korte online cursussen en langere programma’s over stress, piekeren, paniek en angst. Bekijk haar website voor haar hele aanbod. Daar kun je ook een cursus volgen om lichamelijke spanningsklachten te verminderen, de cursus ‘Rust in lichaam en brein’.

Tekst | Rosalie van Gils

Beeld | Getty Images