Margriet logo
Dáárom word je eerder wakker als je ouder wordt Beeld Getty Images
Beeld Getty Images

Dáárom word je eerder wakker als je ouder wordt

Tieners kunnen met gemak het klokje rond slapen, maar naarmate je ouder wordt, gaat dat steeds moeizamer. Uitslapen? Dat komt niet meer voor in je woordenboek. Wist je dat het eigenlijk helemaal niet zo gek is dat je steeds eerder wakker wordt als je ouder wordt?

Toegegeven: het is een cliché dat tieners slapen tot het middaguur en ouderen al wakker zijn voordat de zon überhaupt op is. Maar er zit wel een kern van waarheid in. Volgens Huffpost wordt het natuurlijke tijdstip waarop ons lichaam gaat slapen en wakker wordt niet alleen bepaald door genetische factoren, maar ook door het verouderingsproces.

Eerder wakker worden als je ouder wordt

Volgens de Amerikaanse Sleep Foundation kunnen er voor volwassenen van 65 jaar en ouder verschillende redenen zijn waarom zij eerder wakker worden. Zo kan het gewoon komen doordat zij ouder worden, maar ook gezondheidsproblemen of een slaapstoornis kunnen hierbij een rol spelen.

Eerder wakker worden als je ouder wordt, is normaal. Je lichaam verandert niet alleen aan de buitenkant, maar ook vanbinnen. En die veranderingen werken ook door in je slaap. Als je jonger bent voelen je hersenen bepaalde signalen goed aan en hier reageren ze snel op. Maar naarmate je brein ouder wordt, zou de gevoeligheid voor deze input minder kunnen worden. Bij deze input kun je denken aan zonlicht, maaltijden, sociale signalen en fysieke activiteiten. Al deze signalen helpen je brein om te bepalen op welk moment van de dag je bent. De zenuwen die deze signalen moeten oppikken zijn ook ouder geworden, waardoor het moeilijker wordt om bepaalde tijdsignalen op te pikken. Niet zo gek dus dat je eerder moe wordt dan je kinderen of kleinkinderen én eerder wakker wordt.

Hormonen

Als je ouder wordt, verandert ook je hormoonhuishouding. Denk bijvoorbeeld aan melatonine, een hormoon dat slaap reguleert. Het melatoninegehalte is in de ochtend het laagst en wordt in de avond hoger. Zo zorgt dit ervoor dat je een vermoeid gevoel krijgt. Maar als je ouder wordt, zou het kunnen dat dit gehalte niet zo sterk meer stijgt, met slaapproblemen als gevolg. Ook andere hormonen, zoals cortisol en testosteron, veranderen als je ouder wordt. Dit kan ook resulteren in eerder wakker worden of een verstoorde slaap.

Dementie

Mensen met dementie kunnen ook zien dat hun slaappatroon verandert, zeker in vergelijking met andere volwassenen die deze ziekte niet hebben. Bij dementie is er sprake van veranderingen in de hersenen, die tot slaapproblemen kunnen leiden. Hierbij kun je denken aan wakker worden gedurende de nacht en in de ochtend eerder wakker worden. Daarbij speelt ook de omgeving van patiënten een rol. Je wordt minder blootgesteld aan fel licht omdat je veel binnen bent. En dat tast weer je gevoeligheid voor tijd en het bijbehorende ritme aan.

Vroeg wakker worden tegengaan

Denk je nu: ik wil niet elke dag zo vroeg wakker worden? Dan adviseert Dr. Sairam Parthasarathy van de University of Arizona Health Sciences om jezelf bloot te stellen aan fel licht in de late avond. Ga bijvoorbeeld een rondje wandelen vlak voor de zon ondergaat of lees een boek op een fel tabletscherm. Je kunt natuurlijk ook de televisie wat langer aan laten staan. Je houdt hiermee je brein voor de gek en zegt als het ware dat de zon nog niet onder is. Zo stel je de productie van melatonine uit en kun je langer wakker blijven. En hopelijk ook later wakker worden. Tegen Huffpost zegt psychologie-professor Cindy Lustig dat je alcohol voor het slapen gaan het best kunt vermijden. Dit kan de slaap juist verstoren en ervoor zorgen dat je eerder wakker wordt. Beweging of sporten kan er juist voor zorgen dat je beter slaapt.

Nynke KooyGetty Images

Op alle verhalen van Margriet rust uiteraard copyright. Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@margriet.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden