Margriet logo
null Beeld Getty Images/iStockphoto
Beeld Getty Images/iStockphoto

Bang voor overgeven? Misschien heb je wel emetofobie

Overgeven vindt niemand fijn. Maar báng zijn voor braken? Zo'n 115.000 Nederlanders en Belgen hebben emetofobie. 

Een extreme angst voor overgeven.

Zelf overgeven en mensen zien braken

Als je emetofobie hebt ben je niet per se alleen bang om zélf over te geven (in het bijzijn van anderen), maar ook om anderen te zien braken (en niet uit die ruimte te kunnen ontsnappen).

Deze angst voor overgeven ontstaat vaak op jonge leeftijd en gemiddeld komt het meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Is dat even lastig, aangezien mannen niet zwanger kunnen worden en misselijkheid en overgeven toch vaak bij een zwangerschap hoort.

Niet uit eten durven gaan

De oorzaak van emetofobie is niet een, twee, drie vast te stellen. Als kind heb je misschien een traumatische ervaring gehad met overgeven. Zodra je bepaalde situaties gaat mijden uit angst voor overgeven, dan is emetofobie op jou van toepassing.

Denk bijvoorbeeld aan niet uit eten durven gaan uit angst voor een voedselvergiftiging. "Ik ondernam steeds minder, uit angst dat ik moest overgeven als ik in de bus of bioscoop zat. Want dan had ik geen controle over mezelf", legt een vrouw over haar emetofobie uit aan Vrouw.

Symptomen van emetofobie

Als jij te maken krijgt met (het zien van of het bijna moeten) overgeven, dan kunnen de volgende lichamelijke symptomen daarbij wijzen op emetofobie:

  • niet meer helder kunnen nadenken
  • trillen
  • zweten
  • hoge adem
  • hyperventileren
  • tintelingen
  • duizeligheid
  • droge mond
  • snelle hartslag
  • benauwdheid
  • uit de situatie willen vluchten

Gevolgen van emetofobie

Extreem bang zijn voor overgeven kan je leven behoorlijk belemmeren. "De gedachte die de hele dag (en soms zelfs in mijn slaap) door mijn hoofd spookt: 'Ga ik kotsen vandaag?' Het antwoord is altijd meteen: 'Ja, ik ga kotsen'", schrijft een man over zijn fobie voor overgeven op Vice. "Elke winter is een apocalyptische nachtmerrie zodra de eerste berichten verschijnen over rondwarende buikgriep."

Jouw emetofobie kan ook z'n weerslag vinden op je naasten. Zo kun jij je geliefde of kinderen misschien niet helpen als ze doodziek boven het toilet hangen. En daar kun je je schuldig over voelen.

Behandeling van emetofobie

Net zoals tegen bijna alle fobieën, kun je gelukkig ook iets tegen emetofobie doen. Je leert met therapie om je angst en paniek naar de achtergrond te duwen. De therapeut achterhaalt met jou de oorzaak van jouw emetofobie én hoe jij die angst in stand houdt. Er is namelijk ook sprake van een vicieuze cirkel; je kunt misselijk worden van de angst voor overgeven. Misschien heeft de emetofobie wel te maken met een ander psychisch probleem.

Door dit allemaal uit te zoeken, komt de therapeut tot een behandelplan. Daar kan een of een combinatie van deze behandelingen uitkomen:

Cognitieve gedragstherapie

Waarom ben je dus zo bang voor overgeven? En hoe erg is het nou eigenlijk, om te braken? De therapeut helpt je te realiseren dat overgeven niet het einde van de wereld betekent. Desnoods komen daar voorbeelden en statistieken aan te pas.

Exposure

Misschien wel de spannendste behandelmethode. Met exposure word je voorzichtig blootgesteld aan je grootste angst, in dit geval dus overgeven. Denk aan filmpjes van brakende mensen, of een bezoek aan het ziekenhuis waarbij je iemand die overgeeft helpt.

EMDR

Is je fobie ontstaan door een traumatische ervaring? Dan kan een gespecialiseerde psycholoog de EMDR (eye movement desensitization and reprocessing)-techniek toepassen. Hierbij moet je terugdenken aan het moment van het trauma, terwijl de psycholoog voor een afleidende impuls zorgt. Een lampje, bijvoorbeeld. Het idee erachter is dat die vervelende herinnering de emotionele lading verliest. Met succes, blijkt volgens EMDR.nl uit wetenschappelijk onderzoek.

Antidepressiva of kalmerende middelen

Ook medicijnen kunnen je helpen bij emetofobie. Raak je bijvoorbeeld in paniek uit angst voor overgeven, dan kun je een kalmerend middel slikken om weer tot rust te komen. Hier zouden antidepressiva ook bij kunnen helpen. Er bestaan veel soorten antidepressiva, dus een arts moet beslissen welke het best bij jouw klachten past.

Hypnotherapie

Hypnotherapie kan onder andere helpen bij fobieën, trauma's, maag- en darmklachten en hyperventilatie, zo valt te lezen op de site van de Nederlandse beroepsvereniging van hypnotherapeuten. De werking ervan is wetenschappelijk bewezen en wordt steeds meer omarmd en ingezet door de reguliere zorg.

Bij hypnotherapie word je in trance gebracht. Prikkels van buitenaf zijn op dat moment even minder voelbaar. Tijdens de hypnose ontstaat ruimte om te werken aan de oplossing van het probleem waar je mee kampt, zonder afgeleid te worden. Hier heb je misschien meerdere sessies voor nodig en het wordt middels een aanvullende zorgverzekering vergoed. Als je van je emetofobie af wilt komen, is dit misschien wel het proberen waard.

Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.

Bron | Gezondheidsnet, Mindtuning, Zorgwijzer, Vrouw, Vice

Beeld | iStock

Faye HeijnisGetty Images/iStockphoto

Op alle verhalen van Margriet rust uiteraard copyright. Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@margriet.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden