Dit zijn de voor- en nadelen van het Atkins-dieet

Het Atkins-dieet is wereldberoemd en bestaat al sinds de jaren zeventig. Misschien ken je de naam van de speciale shakes, crackers en koekjes in de supermarkt. Maar wat is het precies voor dieet? En werkt het?

Het Atkins-dieet was in de jaren zeventig een revolutionair dieet, maar kreeg ook erg veel veel kritiek. Toch groeide het uit tot een wereldwijd succes, maar er zijn zowel voor- als nadelen aan het Atkins dieet. 

Wat is het Atkins dieet? 

Het Atkins-dieet is in de jaren zeventig bedacht door de Amerikaanse cardioloog Robert Atkins, die steeds meer patiënten met overgewicht zag. Hij deed veel onderzoek en kwam met een in die tijd volledig nieuw concept: een dieet waarbij je juist wél vetten mocht eten, maar heel weinig koolhydraten. Zo werd het Atkins-dieet een van de allereerste bekende koolhydraatarme diëten. In die tijd werden vetten gezien als een echte dikmaker en koolhydraten juist als gezond, dus kwam er direct veel kritiek op het dieet. Het zou volgens andere artsen niet werken, te vet zijn en juist hart-en vaatziekte veroorzaken.

Hoe werkt het Atkins-dieet?

Het Atkins-dieet bestaat uit vier verschillende fases, waarvan de eerste de strengste is. Tijdens die eerste fase mag je maar heel weinig koolhydraten eten, zo’n twintig gram per dag. Ter vergelijking: in een gemiddeld Nederlands dieet eten we dagelijks zo’n 150 gram koolhydraten, dus dat is een flinke vermindering. In de volgende twee fases voeg je de koolhydraten weer toe, tot je in de laatste fase een persoonlijke balans vindt tussen koolhydraten, vetten en eiwitten.

Atkins’ idee was dat je lichaam aangezet wordt tot vetverbranding als je meer vetten eet. Dit is waarom: koolhydraatrijke producten zorgen dat je bloedsuikergehalte stijgt, waardoor je lichaam meer insuline afgeeft. Insuline kan er voor zorgen dat vet opgeslagen wordt. Door koolhydraten te eten en daarom minder insuline aan te maken, stopt het proces van vetopslag. De vetten die je eet verbranden sneller weer, samen met de vetopslag in je lichaam. Ook zorgt een mindere hoeveelheid insuline dat je minder honger hebt, wat dit dieet een stuk makkelijker maakt. 

Wat is het verschil met een koolhydraatarm of het ketodieet?

In de afgelopen jaren zijn het koolhydraatarme dieet en het ketodieet veel bekender en populairder geworden. Atkins zit eigenlijk tussen die twee diëten in. Er zitten minder koolhydraten in en de focus ligt meer op vet en eiwitten dan bij veel andere koolhydraatarme diëten. Maar vanaf de tweede fase eten mensen wel meer koolhydraten dan bij het ketodieet.

Wat mag je wel en niet eten?

Zoals eerder genoemd, mag je maar zeer beperkt koolhydraten eten bij het Atkins dieet. Brood, pasta, rijst en aardappelen zullen vooral in de eerste en tweede fase absoluut niet op je bord belanden. Ook is er een beperkte inname van groenten en vooral fruit: fruit bevat suikers, en suikers zijn koolhydraten. 

Je mag onbeperkt vlees, kaas, boter en mayonaise eten. Ook eten mensen op het Atkins dieet vaak veel noten en eieren. Voor mensen die écht niet zonder brood, chocolade of pasta kunnen, zijn er inmiddels zijn er ook speciale Atkins-dieetproducten te koop. Deze bevatten minder koolhydraten en meer eiwitten of vetten, maar zijn vaak wel erg prijzig.

Kan het Atkins-dieet vegetarisch of veganistisch? 

In principe kun je het Atkins-dieet wel volgen als je vegetarisch bent, maar dat maakt het wel lastiger. Andere dierlijke vetten en eiwitten, zoals kaas, eieren en zuivel, kan je dan nog wel eten en zo krijg je voldoende binnen. Als je helemaal geen dierlijke producten eet, is het Atkins-dieet een heel stuk ingewikkelder. Je kunt tofu en tempeh eten om vlees te vervangen, maar peulvruchten zijn bijvoorbeeld al te hoog in koolhydraten voor de eerste fase. Diëtisten raden aan de eerste fase van het Atkins-dieet over te slaan wanneer je een vegetarisch of veganistisch dieet volgt, maar dat zal wel betekenen dat je waarschijnlijk minder snel afvalt. 

Voor- en nadelen van het Atkins-dieet

Het Atkins-dieet wordt vaak aangeprezen als een dieet waarmee je snel een hoop gewicht kan verliezen, en dat is ook zeker zo. Door de kleine hoeveelheid koolhydraten die je eet in de eerste fase, begint je lichaam al snel met vetverbranding. Doordat lichaamsvet verbrand wordt, zakt niet alleen het gewicht maar ook de bloeddruk van mensen met overgewicht.

Toch zijn er zeker ook nadelen. Te veel verzadigd vet kan leiden tot een te hoog cholesterolgehalte in het bloed, en daarmee tot hart- en vaatziekten. Uit onderzoeken blijkt dat dit dieet op een korte termijn weinig effect heeft op het cholesterolgehalte, maar langere tijd niet aangeraden wordt. Ook kan de beperkte inname van fruit, groente en broodproducten leiden tot vitamine- en mineralentekorten.

Voedingscentrum: Atkins niet voor lange termijn

Als arts schreef Atkins voedingssupplementen voor, maar omdat veel mensen het dieet nu volgen zonder begeleiding van een dokter of diëtist, kan dit leiden tot schadelijke tekorten. Volgens het Voedingscentrum is het Atkins-dieet een manier om snel een goed gewicht te bereiken, maar voor de lange termijn is een uitgebalanceerd eetpatroon het gezondst. 

Bron | Atkins, Gezondheidsnet, Nieuws voor diëtisten, Voedingscentrum
Beeld | iStock

Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.   

Lees meer