‘Mijn moeders overtuiging is dat je veel mist als je kinderloos oud wordt. Ik denk dat ze bedoelt dat zíj veel mist’

Emma

“We hebben in mijn therapie al vaak over mijn moeder gepraat en over het gevoel dat ik haar altijd teleurstel. Ik weet dat ik niet de dochter ben die ze had willen hebben. Ik zal nooit aan haar verwachtingen kunnen voldoen en dat hoeft ook niet, weet ik inmiddels. Ik weet het, maar ik vóél het nog niet. Wat ik voel is ergernis en spanning als wij elkaar zien. Ik ben dan niet aardig en daar voel ik me vervolgens weer schuldig over.

Mijn moeder laat me geregeld weten dat al haar vriendinnen al oma zijn en hoe ze daarvan genieten. Ik heb haar duidelijk gezegd dat ik geen kinderen wil. Ik heb gewoon geen verlangen om moeder te worden. Ik haal veel voldoening uit mijn werk en geniet van mijn vrijheid. Bovendien vind ik de toekomst niet zo rooskleurig dat ik een kind op de wereld wil zetten. Mogelijk dacht ik vroeger wel dat ik ooit moeder wilde worden en ik heb dat ook wel gezegd, volgens mijn moeder tenminste, maar uiteindelijk ben ik daar steeds meer aan gaan twijfelen. Ik wil niet dat mijn leven volledig verandert door kinderen te krijgen. Ik zie bij mijn vriendinnen hoe zij worstelen met de combinatie van werk en gezin. Ik weet ook niet of ik die onvoorwaardelijke liefde voor mijn kind zou kunnen opbrengen en daarvoor alle andere dingen opzij zou kunnen zetten. Terwijl ik wel vind dat dat moet.

Gelukkig met ons leven zoals het is

Pieter denkt er net zo over. Hij heeft ook niet de dringende behoefte om zich voort te planten. Als ik dat per se zou willen, zou hij daar wel in meegaan, maar hij vindt echt dat die beslissing bij mij ligt. Wij zijn gelukkig met ons leven zoals het nu is.

Maar mijn moeder kan dat niet accepteren. Volgens haar hoort moeder worden bij het leven en zal ik later spijt krijgen van mijn keuze. Haar overtuiging is dat je veel mist als je kinderloos oud wordt. Ik denk dat ze bedoelt dat zíj veel mist. Ik ben enig kind, dus haar enige kans om oma te worden. Ze zegt dan wel dat het mijn leven is, maar ze laat me op allerlei manieren voelen dat ik Pieter tekortdoe omdat hij zo’n leuke vader zou zijn. Ze houdt me voor dat zij niets liever zou willen dan mijn kinderen opvangen als ik moet werken, dus dat ik gewoon mijn carrière kan vervolgen. Ik heb haar gevraagd om mijn keuze te respecteren, maar zij is ervan overtuigd dat het een verkeerde keuze is en dat zij me daarop moet wijzen. Ik hoop dat dit gesprek haar helpt om mijn beslissing te accepteren.”

Wil je ook relatieadvies van Annette?
Ga snel naar margriet.nl/annetteadviseert

Nicole

“Natuurlijk zal ik haar keuze respecteren. Ik zal wel moeten. Maar ik vind dat ik haar moet wijzen op het feit dat deze keuze veel consequenties heeft voor de rest van haar leven en voor dat van Pieter. Het gaat echt niet om mij. Het kwetst me als zij dat zegt. Natuurlijk had ik graag kleinkinderen gehad. Dat kan niemand me kwalijk nemen. Ik had zelf graag meer kinderen willen krijgen. Maar dat was ons helaas niet gegund en ik zou het inderdaad verdrietig vinden als ik ook geen kleinkinderen zou krijgen. Maar nogmaals: het gaat niet om mij. Ik begrijp best dat Emma en Pieter nu een leuk leven hebben. Ze hebben beiden een geweldige baan en kunnen zich alle luxe veroorloven. Ik ben ook trots op Emma, op wat ze op zo’n jonge leeftijd al heeft bereikt. Maar ik vraag me ook af: gaat het daar nou om in het leven?

Uiteindelijk draait het toch om de mensen van wie je houdt. Niet om een carrière, om geld of een mooi huis. Zo ken ik Emma ook helemaal niet. Ze is wel ambitieus, maar geld of luxe zijn niet echt belangrijk voor haar. Als Emma ouder wordt en als wij er niet meer zijn en er zou iets gebeuren met Pieter, dan staat ze er helemaal alleen voor. Zij denkt daar nu licht over en dat begrijp ik, want ze is natuurlijk nog jong en op de top van haar kunnen. ‘Ik heb mijn eigen familie gekozen om me heen,’ zegt ze dan. Ze bedoelt haar vrienden. Maar vrienden hebben hun eigen gezin en hun kinderen en die zullen altijd op de eerste plaats komen. Ik vind dat ze daarover moet nadenken en ze heeft daar, gezien haar leeftijd, niet meer zo veel tijd voor.

Wat ze zegt, dat ze twijfelt of ze wel een goede moeder zou kunnen zijn, is natuurlijk onzin. Ik zie hoe ze met de kinderen van haar nichten of haar vriendinnen omgaat. Alle kinderen zijn dol op haar. En die onvoorwaardelijke liefde voor je kind is er zodra het kindje in je armen wordt gelegd. Dat gaat helemaal vanzelf.

Haar baan hoeft er al helemáál niet onder te lijden. Mijn man en ik zijn beiden nog heel vitaal. We zouden graag bijspringen en ons kleinkind opvangen. Want ik snap ook dat je geen kinderen krijgt om ze de hele week naar de opvang te doen.

Ik weet dat Emma bij u vaak heeft geklaagd over mij en dat ze vindt dat ik me bemoei met haar leven. Maar ze betekent alles voor mij, dus ik vind dat het mijn plicht is om haar te confronteren met de gevolgen van zo’n ingrijpende beslissing.”

Therapie

Of je wel of niet ouders wilt worden is een keuze die je alleen maar samen met je partner kunt maken. Emma en haar moeder zijn het daar op verstandelijk niveau volledig mee eens. Natuurlijk moeten Emma en Pieter zelf die keuze maken en ze hebben daar goed over nagedacht. Wat voor Emma doorslaggevend was, is dat ze bij zichzelf nooit de behoefte heeft gevoeld dat ze graag kinderen wilde. Lang heeft ze gedacht dat ze daar nog niet over hoefde na te denken omdat ze nog alle tijd had. Maar toen de tijd begon te dringen realiseerde ze zich dat die behoefte er nog steeds niet was.

In haar werk, als decaan van een scholengemeenschap, heeft ze veel contact met pubers en voelt ze dat ze echt iets voor kinderen en hun ouders kan betekenen. In de vakanties reizen Pieter en zij de wereld rond. De noodzaak om dit leven nog meer te verrijken door zelf ouders van kinderen te worden hebben beiden niet.

Accepteren dat de ander anders is

Emma beseft dat haar moeder hier teleurgesteld over is. Nicole is altijd een betrokken, overbezorgde moeder geweest. Toen Emma ouder werd en zich meer wilde losmaken van haar moeder, kreeg ze hier steeds meer moeite mee. Ze begon zich tegen haar moeder af te zetten. Uit haar angst om haar dochter te verliezen reageerde Nicole soms verdrietig en soms ook chanterend. Omdat Emma veel van haar moeder hield, werd ze geraakt door haar verdriet. Tegelijkertijd was er de behoefte aan autonomie, het zelf dingen kunnen bepalen los van haar moeder. De enige manier waarop ze tegen haar moeder kon ingaan was door boos te worden en ruzie te maken. Vervolgens voelde ze zich daar weer schuldig over. Aan dat schuldgevoel hebben we in de therapie gewerkt en Emma begrijpt nu beter hoe dat is ontstaan in de relatie met haar moeder.

In die relatie moest zij alle dromen en verwachtingen van haar moeder waarmaken. Ze leerde dat het haar helpt om tegenover haar moeder uit te spreken wat ze vindt, ook als dat moeilijk is. Door Nicole en Emma te helpen hun gevoelens uit te spreken tegenover elkaar, kunnen ze accepteren dat de ander echt anders is. Emma beseft dat haar moeder verdrietig is over het verlies van kleinkinderen die in haar dromen al bij haar speelden. Ze begrijpt en accepteert dat verdriet van Nicole, zonder het te zien als haar schuld en verantwoordelijkheid.

Nicole probeert zich te verdiepen in hoe Emma in het leven staat en te accepteren dat ze anders is dan zij. De ergernis en het onbegrip tussen hen zullen nog geregeld oplaaien, maar ik heb er vertrouwen in dat ze het patroon van overtuigen en verdedigen kunnen doorbreken door elkaar te vertellen wat er in hen omgaat. Daarbij mogen gevoelens van teleurstelling en gemis bestaan.

Namen en sommige omstandigheden zijn om privacyredenen veranderd.

Dit artikel komt uit het Digitale Magazine van Margriet. Benieuwd wat er nog meer in staat? Klik hier.