Manoushka Zeegelaar Breeveld: ‘Acht vriendinnen van mijn moeder maakten een wezenlijk onderdeel uit van mijn familie’

“Denkend aan het gezin waarin ik opgroeide, denk ik het eerst aan warmte, gezelligheid en altijd lachen. Het is een fijn nest waaruit ik voortkom. Niet een voor de hand liggend nest trouwens, want mijn ouders zijn gescheiden toen ik twaalf was. Maar de band tussen mijn ouders is altijd goed gebleven. Ik groeide op in Suriname, in Paramaribo. Het is er niet groot, je komt elkaar vanzelf weer tegen. Des te fijner was het dat mijn ouders ook na de scheiding, toen mijn zussen Gianina en Nydia en ik bij mijn moeder Ria gingen wonen, heel normaal met elkaar bleven omgaan. Mijn vader, Borger, kwam vaak over de vloer. Eigenlijk veranderde er voor het gevoel niet eens verschrikkelijk veel.”

1. “1984, de zusjes. Zomers gingen we naar een plek in het binnenland. We mochten vriendinnen meenemen en sleten onze dagen in het bos en in de kreek.”
2. “1997, vier generaties bij elkaar.”
3. “Optreden met mijn vader, een enorm artistieke man.”

Minstens een keer per jaar terug

“Mijn beste herinneringen aan mijn jeugd zijn die rondom het huis in Paramaribo. Ik was zes toen we er gingen wonen. Een heerlijk huis met een grote tuin. Het leven speelde zich buiten af. Ik speelde op straat met buurtkinderen uit de rustige wijk. In ons huis was het de hele dag een komen en gaan van vrienden en familie, klonken altijd vrolijke gesprekken en gelach. Toen mijn moeder zes jaar geleden overleed, erfden mijn zussen en ik het ouderlijk huis. Hoe bijzonder het is dat die plek waaraan we zulke warme herinneringen koesteren nog steeds in de familie is, beseffen we steeds meer. Minstens eens per jaar ga ik terug en bezoek ik ook mijn vader.”

“Van mijn moeder leerde ik het belang van onafhankelijkheid – een gevleugelde Surinaamse uitspraak luidt: ‘Je diploma is je man’, een goede studie als basis voor een gedegen toekomst – en van mijn vader vrijheid van geest. Hij is tv-regisseur en tijdens het eten zette hij vaak een taperecorder op tafel en hield een soort van interviewtjes. Gesprekjes waarin hij veel vragen stelde om ons te leren dat we onze eigen mening mochten vormen. Ons nooit hoefden te conformeren aan ideeën van anderen.”

1. “Met mijn zusjes Gianina en Nydia.”
2. “2019, tijdens het Keti Koti Festival.”
3. “Delft, 1971.”

Sterke, zelfstandige vrouwen

“Opgroeien met mijn moeder hield in dat acht vriendinnen van mijn moeder een wezenlijk onderdeel van mijn familie uitmaakte. Familie zonder dat we bloedverwanten zijn. De vrouwen die ik zo vaak bij mij thuis zag, waren stuk voor stuk sterke, zelfstandige vrouwen die mij een voorbeeld gaven door gewoon te leven, te laten zien wie zij waren. Modern en sterk. De een onderwijzeres, de ander notaris. Op mijn twintigste verhuisde ik, zoals na de middelbare school veel gebeurt in Suriname, voor mijn studie naar Nederland. De Filmacademie moest het worden, maar ik werd niet aangenomen en dacht de tijd tot de volgende selectieronde goed door te komen met een studie aan de Sociale Academie. Die studie beviel zo goed dat ik die heb afgemaakt. Ik belandde in ontwikkelingswerk, creëerde awareness rond diversiteit en inclusiviteit. Dat doe ik eigenlijk nog steeds. In mijn werk vind ik het belangrijk om de gezamenlijke geschiedenis van Nederland en Suriname te vertellen, wat die onlosmakelijke band is. En met de organisatie KLEUR gaan we voor meer inclusiviteit in de Nederlandse televisie- en filmindustrie. Als er al op een gelijkwaardige manier personages van kleur voorkomen, gaat het nu nog te veel alleen over culturele achtergrond in plaats van dat het mensen zijn. In de nieuwste film waar ik in speel, All Inclusive, is dat gelukkig niet zo. Mercedes is gewoon een vrouw, in fraaie uitdossingen, die het leven viert.”

1. “Paramaribo 2021, ik bezoek mijn vader minstens eens per jaar.”
2. “Mijn moeder en ik.”

Vrijheid, blijheid

Het doet me denken aan mijn jeugd in Suriname. Waarin alles mocht, totdat het zogezegd niet meer kon. Vrijheid, blijheid. En dat in een land dat zich midden in een zogenaamde revolutie bevond. Er was economische malaise en een grote schaarste. Mijn moeder zat in het onderwijs, maar ineens verkochten we ook kippen. Ze had een handeltje opgezet om extra te verdienen. De kracht die daaruit spreekt, vind ik bewonderenswaardig. In plaats van haar zorgen over hoe moeilijk het was te uiten, bewaakte mijn moeder de saamhorigheid. Ging het over delen wat je kon. Ik voelde die ‘erfenis’ weer toen mijn moeder overleed. Zoals gebruikelijk in Suriname meldden zich meteen vrienden en familie om ons te troosten met hun woorden, eten en drank. Mensen met gelijk gedachtegoed: alles is te dragen als je het samen doet, zelfs groot verdriet als het einde daar is. Mijn moeder had ze om zich heen verzameld gedurende haar leven en heeft ons geleerd dat ook te doen. Ik leef ontzettend naar haar idee en dat van mijn vader: ‘Je hoeft het in het leven niet alleen te doen’.”

Dit artikel komt uit het Digitale Magazine van Margriet. Benieuwd wat er nog meer in staat? Klik hier.