PREMIUM
Lenette van Dongen: ‘Laat mij maar stuiteren, ik ben net een blije kleuter’
Cabaretière Lenette van Dongen (64) ontdekt in haar nieuwe show Dat doet ze anders nooit onverwachte kanten van zichzelf. “Juist nu de jaren gaan tellen, is het tijd om te bedenken: heb ik alles eruit gehaald?” Een gesprek over gelukkig zijn in je eentje en je verbonden voelen met wildvreemden.
Na een balletopleiding heeft Lenette van Dongen een paar jaar haar eigen balletschool. Maar het theater lonkt en ze wordt aangenomen op de Kleinkunstacademie. Al snel volgen er rollen in musicals als Cabaret, Jeans en Tsjechov. Sinds 1993 treedt ze op met solocabaretvoorstellingen. Met haar voorstelling Paradijskleier wint ze in 2019 de Poelifinario. Met haar nieuwste voorstelling Dat doet ze anders nooit tourt ze nog tot en met 8 juni door het hele land.
Lenette van Dongen komt energiek naar de fotoshoot. “Laat mij maar even stuiteren, ik ben net een blije kleuter. Het gaat zo weer over.” Ze is blij met de kleding en de make-up mag er lekker op blijven zitten, want ze gaat die avond nog naar een première. Soepel bewegen voor de camera gaat haar makkelijk af. “Ik heb een dansachtergrond, dus dat is geen probleem voor mij.” Lenette is in de studio duidelijk net zo enthousiast als op het podium. Ze trekt momenteel door het land met haar nieuwste show Dat doet ze anders nooit, waarin ze op hilarische wijze verslag doet van haar bucketlist. Met de nodige zelfspot spaart ze zichzelf niet en ze houdt haar publiek een spiegel voor: heb je wel gedaan wat je wilde doen in het leven?
In Paradijskleier gaf je aan dat het je laatste show zou zijn. Begon het toch weer te kriebelen?
“Niet echt. Ik speel met heel veel plezier, maar aan een nieuwe show beginnen vind ik lastig. Helemaal na een show die een prijs heeft gewonnen. Ik moet me weer opnieuw kwetsbaar opstellen en nadenken over waar ik sta in het leven. Wat wil ik nog? Wat viel tegen? Dat vergt dat ik me naar binnen keer en afsluit voor de wereld, terwijl ik net zo’n leuk leven leid. Bij de try-outs is het vervolgens aftasten: is wat ik heb meegemaakt heel persoonlijk of herkennen mensen zich erin? Nu ik ouder word, komt steeds meer het besef: heb ik wel gedaan wat ik wilde doen? Heb ik durven uitpakken wat erin zat of ben ik braaf binnen andermans lijntjes gebleven?”
In je show vertel je over hoe je zelf hebt uitgepakt door parachute te springen en alleen met een camper door Canada te trekken.
“Ja, ik ben dingen gaan testen die op bucketlists van mensen staan. Ik heb ook gekeken naar wat juist ver van me af staat. Door in een andere wereld te stappen leer je heel veel. Ik begreep bijvoorbeeld de extravagantie niet van de Canal Parade. Waarom zijn de mensen daar zo uitgedost? Ik ben naar Milkshake festival gegaan voor de lhbtiq+-gemeenschap en genoot enorm van de mensen die daar zo uitgesproken durven te leven. En ik ben gaan kamperen.
Vroeger zocht ik een plek met veel privacy. Nu ik alleen woon, vind ik het juist heerlijk om tussen de mensen te zijn en te zien hoe gezinnen daar hun dag doorbrengen. Ook zo’n disco op de camping is hartstikke lollig. Ik was altijd meer van het serieuze vermaak, nu geniet ik ook van mensen die plezier maken. Het hoeft niet altijd míjn plezier te zijn. Op een camping mixen mensen van alle leeftijden, terwijl dat steeds minder gebeurt in het dagelijks leven. Ik hoorde een keer de wijze woorden: ‘Eenzaamheid is niet of er iemand op visite komt, eenzaamheid ontstaat als je er niet toe doet.’ En zo is het. Mensen willen nuttig zijn. Zoals vroeger op een boerderij, waar iedereen samenleefde en oma de aardappels schilde of een ander klusje deed.”
Merk je dat ook in je eigen omgeving?
“Ja, mijn moeder is 89 jaar en ze vindt het fijn als ik bij haar mijn hart kom luchten. Soms doet ze dat ook bij mij. Dan zegt ze: ‘Ik moet even je oren lenen, je hoeft niks op te lossen.’ Ze is actief, breit mooie truien met ingewikkelde patronen voor een breiwinkel. Dat houdt haar scherp en ze voelt zich er nuttig door. Laatst gaf ze voor het eerst aan dat ze wel wat hulp kan gebruiken bij het schoonmaken. Al die tijd wilde ze niet dat ik haar iets uit handen nam, wat heel gezond is. Vroeger was ze al een pittige vrouw, een dolle mina die op de barricades sprong en anderen hielp. Ze is nog steeds een vrouw van de wereld. Ze leest elke dag de krant en kijkt het Journaal. Ik ben heel trots op haar. Ook doet ze al achttien jaar voor hoe je alleen kunt leven.”
Jouw relatie ging uit ten tijde van corona. Dat is wel heel pittig?
“Ja, dat klopt. Alles kwam die periode tegelijk: mijn werk hield op en ik kon nergens heen. Ik ben toen elke werkdag sessies gaan geven op Facebook: een uurtje rekken, strekken, cardio en dansen. Dat heb ik dertien weken volgehouden, er keken op het hoogtepunt 1.400 mensen. Nog steeds bedanken mensen mij dat ik ze door een zware periode heb geholpen. Het hielp mij ook; ik moest elke dag opstaan en mijn bed uit! Want het was een zware tijd, ik heb echt moeten uitdeuken na mijn relatie. Het voelde als rouwen. Ik was gek op iemand, maar het ging niet. Misschien ben ik niet geschikt voor permanente bewoning.”
Maar je hebt allemaal lange relaties gehad.
“Ja, dat is waar. Vóór deze relatie ben ik dertig jaar samen geweest. Eigenlijk heb ik al sinds de middelbare school lange relaties, een soort mannenestafette. Dit is voor het eerst dat ik zo lang alleen ben. Het was wennen om niet meer de helft van twee te zijn, de hele wereld is daarop ingesteld. Inmiddels zie ik dat ik het prima alleen red. Wel zoek ik meer de verbondenheid op. Het fijne is dat ik nog heel goed contact heb met mijn ex-man Jacques Klöters en zijn hele familie. Alle feestdagen ben ik erbij en we gaan met z’n allen één keer per jaar op familieweekend. Jacques is inmiddels hertrouwd, maar ook zijn eerste vrouw is dan mee en ik kan het met allebei heel goed vinden. Het is net Modern family. Ze zijn me zo dierbaar. Het is echt een verrijking, zo’n grote familie. Eerst twijfelde ik nog wel of ik kon blijven komen, maar ik hoor er gewoon bij. Bij een scheiding kun je de liefde kwijtraken óf alleen het gedoe opzeggen. Dat laatste hebben wij gedaan.”
Zijn vriendschappen extra belangrijk als je alleen bent?
“Nou, ik heb gemerkt dat ik heel blij word van gewoon een praatje op straat of in het café. Dat is het heerlijke van in een dorp wonen: iedereen groet elkaar. De verbondenheid kan ik juist voelen met wildvreemden. Ik ga elke ochtend met mijn hondje wandelen en dan drink ik altijd bij hetzelfde restaurant een kopje koffie en de hond krijgt daar een koekje. Zo begin ik mijn dag al met een gezellig praatje. Daarom kwam ik vandaag ook zo vrolijk bij de fotoshoot aan.”
Zijn er nog wensen over nu je zo je bucketlijst hebt afgewerkt?
“Ik heb de smaak te pakken. Ik wil weer alleen op reis, ik heb al een tent gekocht. Het liefst drie maanden. Maar dat hangt ervan af of het goed gaat met mijn moeder. Ik ben dagelijks bezig met leren over mindset en de kracht van gedachten. Vroeger werd ik altijd wakker met sombere gedachten. Nu heb ik mezelf getraind om vrolijk op te staan door elke ochtend mijn gedachten weg te sturen van de somberheid. Dat is een automatisme geworden. En door blije gedachtes trek ik ook leukere mensen aan in plaats van ‘gedoebroeders’ en ‘gezeurzusters’.”
Welke belangrijke levenslessen heb je nog meer geleerd?
“Dat het goed is waar ik ben. Net als zo veel mensen was ik in mijn hoofd altijd bezig met gisteren of morgen. Dat je altijd denkt dat het beter kan. Op een feest denken mensen: zat ik maar thuis en thuis op de bank voelen ze zich schuldig omdat ze niet naar het feest zijn gegaan. Tijdens mijn Facebooksessies werd mijn slogan: ‘Doe wat je kan, doe dat met plezier en de rest: loslaten!’ Wees trots op wat je hebt bereikt en maak je doelen niet te groot, want dan begin je er nooit aan. Ik zeg ook sneller ‘ja’ tegen een voorstel. Zoals nog naar een leuk dansfeest gaan als je de volgende dag een voorstelling hebt. Het is eigenlijk niet verstandig. Maar ach, het is fijner om met kringen onder je ogen blij te wezen dan heel verantwoord met je mondhoeken naar beneden te staan.
Vroeger was ik voor mijn geluk meer afhankelijk van dingen of mensen van buitenaf. Nu ben ik van mezelf blij en vrij, waardoor ik niet meer zo afhankelijk ben van omstandigheden of andere personen. Ik heb vrede met mezelf en zorg beter voor mezelf. Ik kies bewust voor meer kleur in mijn leven. Dat kan al heel simpel door alle grijze handdoeken in de badkamer te vervangen door vrolijke kleuren, zo begin je je dag al heel anders. Ook mijn telefoonhoesje is oranje, heerlijk toch?”
En hoe zit het met je toekomstplannen?
“Ik kijk nooit ver vooruit. Een vis in de oceaan kijkt ook niet waar-ie heen gaat. Als ik met deze show stop, loop ik al richting de 65, dan is het toch wel mooi geweest? Aan de andere kant: wat ik heel goed kan, kan ik alleen op het podium. Het schrijven van een show vind ik dus lastig; thuis voel ik me een konijntje, maar eenmaal op het podium komt er een panter los. De mensen in de zaal heb ik nodig. Ik wil echt contact en improviseren. Als ik op mijn intuïtie vaar en in de survivalmodus zit, komt het beste boven. Het is heerlijk als dat wordt gewaardeerd. In mijn show is het altijd meteen een feestje.”
Kort na dit interview kwam Lenette van Dongen eind 2022 op de intensive care terecht. Wat begon als een keelontsteking, ontaardde in een streptokokkenbacterie die haar bijna uitschakelde. Er volgden drie spannende dagen waarin ze op het randje van de dood lag. Gelukkig gaat het inmiddels steeds beter. In februari pakt ze haar tournee weer op.
Youtube “Ik kijk graag naar Tom Bilyeu op YouTube. Of The school of greatness van Lewis Howes. Zii nodigen zogeheten thought leaders uit die over verschillende onderwerpen komen praten. Ook de korte stukjes van Abraham Hicks vind ik heel goed. Ik leer hier veel van.”
Luisterboek “Het nieuwste boek van Eckhart Tolle, The new earth, heb ik onder de knop zitten. Elke zin is een ‘O ja!’ Ik heb ook de Engelse luisterboekversie. Die zet ik aan als ik ga slapen. Hij leest het zelf voor en zijn stem is een beetje saai. Dan slaap ik zo.”
Spel “Samen met vriendinnen vul ik het cryptogram van de Volkskrant in. ’s Avonds als ik in bed lig, gaan we soms facetimen over de antwoorden. Het werkt heel verslavend.”
Ochtendritueel “Ik houd van langzaam wakker worden om dan nog een uur in bed te lummelen met mijn hondje naast me. Ik spreek zelden meer voor 11.00 uur af.”