‘Eva zei altijd dat ze het begreep als ik voor mijn behoefte aan seks iemand anders zou zoeken’

Erik

“Eva en ik hebben veel gehad aan de relatietherapie een paar jaar geleden. De aanleiding was toen dat ik verliefd was geworden op een andere vrouw. Uiteindelijk heeft die situatie naast veel ellende ook iets goeds gebracht. We zijn daardoor meer en beter met elkaar gaan praten en hebben het de afgelopen jaren, ook nadat Julia uit huis was, goed gehad samen. Alleen: het probleem waar we toen niet uitkwamen, ons verschil in behoefte aan seks, speelt nog steeds. Het bleef voor Eva een verplichting om met mij te vrijen. Een enkele keer, misschien eens per twee maanden, kwam het er wel van, maar ook dan voelde ik dat het voor haar niet echt hoefde. Ze deed het voor mij, wat lief is, maar niet echt wat je wilt als man. Zeker na de overgang was het soms zelfs pijnlijk voor haar. Dat wilde ik natuurlijk ook niet. Ze heeft vaker gezegd dat ze het begreep als ik voor mijn behoefte aan seks iemand anders zou zoeken en dat ze dat zou proberen te accepteren. Maar ik wist wel dat ze het daar moeilijk mee zou hebben. Dat blijkt dus ook.”

Fysieke aantrekkingskracht

“Ik heb iemand leren kennen met wie ik een relatie heb gekregen. Ik was daar niet naar op zoek, maar denk wel dat ik ervoor openstond door het gemis aan intimiteit met Eva. Ik heb het niet meteen verteld, maar Eva had al snel door dat er iets speelde. Dus toen ze ernaar vroeg heb ik het eerlijk toegegeven. Ik heb er meteen bij gezegd dat ik niet van plan was bij haar weg te gaan, omdat ik van haar hou, maar ik wil ook die andere relatie niet opgeven. Ik denk namelijk dat die geen bedreiging hoeft te zijn voor ons huwelijk. Integendeel. De relatie met die andere vrouw heeft vooral te maken met fysieke aantrekkingskracht. Ik vind het fijn om met haar te vrijen en zij geniet daar ook van. Ik denk dat het feit dat ik niet meer gefrustreerd rondloop, omdat ik het Eva toch ergens kwalijk neem dat ze mij op dat gebied afwijst, maakt dat er minder spanning is tussen ons. Eva is mijn vrouw en mijn beste vriend.

Waarschijnlijk is het ook te veel gevraagd dat je alles waar je behoefte aan hebt in die ene relatie met een man of vrouw zoekt. Eva en ik hebben dit besproken en zij heeft gezegd dat ze het wilde accepteren. We merken echter nu dat dit voor haar toch bijna niet te doen is. Als ze weet dat ik een afspraak heb met mijn vriendin is ze verdrietig en bang en dat maakt het voor mij ook moeilijk. Ik weet niet hoe we hier uit moeten komen, maar ik weet wel dat ik die andere relatie niet wil opgeven.”

Eva

“Ik wil het wel accepteren, maar ik vind het zo moeilijk. Ik kan niet begrijpen dat je een relatie hebt met iemand die alleen om de seks draait. Ik denk eigenlijk ook niet dat Erik zo in elkaar zit. Hij heeft zelf altijd tegen mij gezegd dat het hem gaat om de intimiteit en om de liefde en dat seks voor hem daar een uiting van is. In het begin van onze relatie heb ik dat ook zo ervaren tussen ons, maar na een aantal jaren werd duidelijk dat de behoefte aan seks bij Erik veel groter was dan bij mij en dat ik daar niet aan kon voldoen. Dat gaf veel spanning tussen ons. Erik voelde zich vaak afgewezen door mij en ik voelde me schuldig omdat ik hem tekortdeed. Hij wilde het liefste elke dag vrijen en hij vond dat ik moest uitzoeken hoe het kwam dat ik langzamerhand steeds meer tegenzin in vrijen ontwikkelde.”

Geen intimiteit meer

“We hebben geprobeerd afspraken te maken; dat we één keer per week tijd zouden maken voor elkaar én voor seks. Maar dat werkte niet, omdat Erik niet wilde vrijen als ik er toch geen zin in had of er niet van genoot. Hij wilde dat ik aangaf wat ik prettig vond en dat we meer zouden experimenteren om dat uit te zoeken. Het probleem was dat ik geen antwoord had op de vraag wat ik fijn vond. Ja, ik vond het fijn om tegen elkaar aan te liggen op de bank of om een omhelzing van hem te krijgen. Maar op den duur ging ik dat ook uit de weg, omdat Erik dan altijd meer wilde. We hebben het daar in de therapie met u over gehad en het is toen een tijdje beter gegaan. Ik was blij dat Erik destijds voor mij koos en het uitmaakte met zijn vriendin. We hebben toen echt een periode meegemaakt waarin we ons realiseerden hoeveel we van elkaar hielden en dat we opnieuw voor elkaar kozen. Op seksueel gebied ging het toen ook beter.

Maar toen ik in de overgang raakte, werd het vrijen steeds pijnlijker. Erik wilde mij geen pijn doen en toen is de intimiteit tussen ons helemáál gestopt. Vervolgens dacht ik dat hij, gezien zijn leeftijd, seks misschien ook wat minder belangrijk begon te vinden. Maar toen zag ik opeens dezelfde dingen aan hem die ik tijdens zijn verliefdheid op die andere vrouw ook zag. Hij gaf het ook meteen toe dat er iemand was, waarbij hij wel meteen zei dat hij er niet mee wilde stoppen. Het is duidelijk dat hij dat meent, dus als ik Erik niet wil verliezen, zal ik daarmee moeten leren leven. Maar ik weet niet of ik dat kan.”

Therapie

Het is voor mij niet meteen duidelijk wat Erik en Eva van me vragen en wat ze van onze gesprekken verwachten. Als ik hiernaar doorvraag, blijkt dat ook nogal te verschillen. Erik hoopt dat Eva hem door die gesprekken de ruimte geeft om het contact met zijn vriendin te continueren en dat ze daar niet te veel verdriet over heeft. Eva hoopt dat ik Erik duidelijk maak dat het niet mogelijk is om een seksuele relatie met de ene vrouw te hebben en een liefdesrelatie met de andere. Wat ze verwachten van elkaar en van deze gesprekken is een ander gevoel. Gedrag kun je echter nog wel veranderen, als je dat wilt, maar over gevoelens heb je niet rechtstreeks controle. Je kunt ze alleen onderzoeken, proberen te begrijpen en dat met elkaar delen. We hebben geen knop om ons gevoel aan of uit te zetten.

Gevoelens delen

Ik onderzoek met beiden in hoeverre ze elkaar tegemoet kunnen komen wat hun gedrag betreft en wat het effect daarvan zou zijn op hoe ze zich voelen. Daarbij help ik hen om hun gevoelens over de relatie met elkaar en over de relatie met de vriendin met elkaar te delen. Voor Eva helpt het om van Erik te horen wat de relatie met zijn vriendin voor hem betekent en vooral wat zij zélf voor hem betekent. Ze probeert te begrijpen dat het voor hem wel mogelijk is om het op seksueel gebied fijn met deze vrouw te hebben zonder dat hij zijn leven met haar wil delen. Dat deelt hij namelijk al met Eva. Met haar heeft hij een gezamenlijk verleden, een kind en gedeelde interesses. Voor Erik helpt het om de vragen van Eva over wat zijn vriendin voor hem betekent niet te zien als controle, maar als een manier om hem te kunnen toestaan dit contact te houden.

Wat hun gedrag betreft helpt het om goede afspraken te maken over wat Erik wel en niet deelt met Eva. Beiden realiseren ze zich dat het in deze lastige situatie helpt om ook extra moeite te doen voor elkaar en hun relatie. Daarbij blijkt Eva iets meer initiatief te tonen om met Erik fysiek intiem te zijn, mogelijk omdat het idee dat ze moet vechten om hem terug te veroveren haar motiveert

Vol goede moed

Het lijkt erop dat de relatie van Erik en Eva deze moeilijke omstandigheden overleeft, door extra aandacht en liefde aan elkaar te tonen. Als we de gesprekken afsluiten zijn ze vol goede moed. Ik heb mijn twijfels, omdat ik in al die jaren dat ik relatietherapie doe zelden paren heb gezien die het aankonden dat er een derde in de relatie was. Ze zijn er vast, maar ik heb ze niet gezien, waarschijnlijk omdat ze er geen probleem van maakten en dus ook geen behoefte hadden aan therapie. Erik en Eva hadden hun keuze gemaakt om hun relatie en het contact van Erik met zijn vriendin een kans te geven. Het was hun beslissing, ik hoefde die gelukkig niet voor hen te maken.

Helaas hoor ik een aantal jaren later van Eva dat zij en Erik toch uit elkaar zijn gegaan. Het bleek met name voor Eva te moeilijk te zijn dat de andere vrouw steeds meer aandacht van Erik opeiste.