Ik zou het anders doen dan mijn moeder. Niet bemoeien, alleen als me dat werd gevraagd. Mijn kinderen zouden mijn vrienden zijn

Over niemand hoor ik zo veel klachten in mijn spreekkamer als over moeders. Over vaders wordt ook wel geklaagd, maar minder. Die lieten de opvoeding vaak grotendeels aan hun vrouw over. Als je minder doet, wordt je meer vergeven. Hoe dat zit met vaders en moeders van volwassen wordende kinderen zie je in de BNN/Vara-serie Oogappels.

Mijn favoriete personage is Merel, gespeeld door Malou Gorter. Hoe ze met al haar goede bedoelingen telkens weer zo de plank misslaat, breekt mijn hart. Mijn eigen hart heeft ook al flink wat vergelijkbare butsen opgelopen. Ik zie het gebeuren: zit Merel eindelijk eens met haar kinderen ‘gezellig’ samen aan tafel, vraagt ze toch weer naar het plan van haar dochter om te gaan samenwonen met dat, in haar ogen, foute vriendje. Die dochter wil nog lang niet samenwonen, behalve als het niet mag van haar moeder.

Slaande deuren, woedende kinderen

Hardop zeg ik tegen Merel: ‘Niet doen! Niet zeggen!’ maar dan heeft ze het al gezegd. Slaande deuren, woedende kinderen. Want die denken dat ze alle gelijk en wijsheid van de wereld hebben en dat hun moeder vreselijk is.

Vroeger begreep ik die kinderen, nu ook de moeders.

Het is een soort natuurwet dat kinderen zich tot ver in de volwassenheid ergeren aan hun moeders en dat wij, moeders, daar heel onhandig op reageren. Dat heeft te maken met liefde. Want waarom zouden we ons zo ergeren als we niet zo veel van elkaar hielden? Irritatie helpt bij het losmakingsproces. Ik herinner me nog goed hoe ik me stoorde aan de manier waarop mijn moeder, via mijn kinderen, mij toesprak. Allerlei nieuwe regels werden uit mijn naam uitgevaardigd als ze bij ons logeerde. Om mij te helpen, omdat ze van me hield. Ik begrijp het nu wel en ergens toen ook al, maar de irritatie tussen ons maakte dat ik minder aardig was dan ik me had voorgenomen, waarover ik me naderhand schuldig voelde.

Niet doen!

Ik zou het anders doen, wist ik zeker. Niet bemoeien, behalve als me dat werd gevraagd. Mijn kinderen zouden mijn vrienden zijn.

Ik denk: niet doen! Niet vragen of hij zijn studentenreisabonnement al heeft opgezegd. Niet doen, ook al krijgt hij anders een boete. Vervolgens kan ik het toch niet meer voor me houden, net als het controleren van al die andere dingen die hij moet regelen en die daarom in mijn hoofd zitten.

Niet doen! Geen opvoedadvies geven aan mijn dochter, ook al lijkt ze dat te vragen. Maar ze wil het niet krijgen, want ze heeft meer gelezen over opvoeden dan ik. Ik heb, net als mijn moeder destijds, slechts achterhaalde ideeën, naast een teveel aan liefde en aan angst voor verdriet en tegenslag die ongetwijfeld ergens wachten, verderop in hun leven. Ik zou daarvoor niet steeds moeten waarschuwen. Maar ik kan het uit liefde niet laten.

Over columnist Annette Heffels

Annette Heffels is psycholoog. Ze studeerde pyschologie aan de Rijksuniversiteit van Utrecht en specialiseerde zich als psychotherapeut. Ze is getrouwd en heeft een zoon, twee dochters en een kleinkind. Lees hier alle columns van Annette.