5 veelvoorkomende decemberallergieën

Dennenboomallergie

Leuk hoor, die lofzang op de dennenboom met z’n wonderschone takken. Maar als je een dennenboom­allergie hebt, kan die hele boom je gestolen worden. Niks sfeer en gezelligheid, maar klachten als hoesten, een verstopte neus, niezen en benauwdheid. Dat deze klachten verdacht veel lijken op die van hooikoorts is niet zo gek. Bij hooikoorts ben je allergisch voor bepaalde soorten stuifmeel. Die pollen verspreiden zich en blijven op de naalden van naald-bomen zitten. In een warme en droge kamer laat het stuifmeel los en verspreidt het zich door de lucht.

Een dennenboomallergie kan ook zorgen voor een huidreactie. Deze ontstaat als de huid in aanraking komt met de takken of hars van de boom. In de hars zit het stofje colofonium dat de allergische reactie uitlokt. Vergelijk het met een allergische reactie op pleisters, lijm, plakband en sommige soorten make-up. In die producten wordt colofonium soms ook gebruikt.

Een derde veroorzaker van een allergische reactie is de schimmel die van nature in de boom zit. Hier kun je niet zo veel aan doen, omdat schimmels vanzelf ontstaan. Deze schimmel kan zorgen voor benauwdheid, een verstopte neus, hoesten, hoofdpijn, keelpijn of pijnlijke ogen. Extra ver­velend voor astmapatiënten en mensen met chronische bronchitis. Heb je last van bovenstaande klachten, maar wil je tóch een echte boom in huis? Zorg bij een allergische huidreactie door het stofje colofonium dat je niet in aanraking komt met de boom. Doe bijvoorbeeld handschoenen aan tijdens het verplaatsen en versieren of laat iemand anders dit doen. Vooral last van de hooikoortsklachten? Spuit de boom dan eerst buiten goed af, voordat je hem in huis zet. Zo verwijder je de pollen, waardoor die zich niet door het huis kunnen verspreiden.

Winterallergie

Ook in de winter kun je last krijgen van hooikoorts-achtige klachten. Bij deze specifieke winterallergie reageert je lichaam op bepaalde allergenen, zoals huisstofmijt, schimmelsporen of pollen. Een allergische reactie hierop kan het hele jaar door optreden, maar kan in de winter wel heviger zijn. Dat is te verklaren doordat we in de koude maanden meer tijd in huis doorbrengen.

Een winterallergie is te herkennen aan verschillende klachten, zoals hoesten, een jeukende neus en jeukende ogen, een loopneus, niezen, waterige ogen en donkere kringen onder de ogen. Hoewel dit in eerste instantie misschien verdacht veel lijkt op een verkoudheid is het grote verschil dat die over het algemeen niet langer dan tien dagen duurt. Allergieën daarentegen kunnen weken of zelfs maanden aanhouden. En de spierpijn en koorts die je bij een verkoudheid (of griep) krijgt, ontbreken bij een allergische reactie.

Gelukkig zijn er genoeg dingen die je kunt doen om een winterallergie te voor­komen of te verminderen. Het belangrijkst is een schoon huis. Houd, net zoals je misschien in het voorjaar al doet, een grote schoonmaak en verwijder stof en schimmelplekken. Laat tijdens de schoonmaak deuren en ramen open voor extra ventilatie. Haal je dozen met kerstversiering van zolder? Verwijder dan ook het stof dat daarop zit en stof eventueel de kerstballen af. Voorkom daarnaast dat je huis te vochtig wordt en zorg ook dat je het niet koud hebt. Bij een winterallergie werkt de thermometer van je lichaam niet meer optimaal en kan een klein beetje kou al zorgen voor een niesbui. Houd jezelf dus lekker warm, óók als je naar buiten gaat.

Met water spoel je pollen en stof weg. Was je handen en gezicht dus frequent of neem een lekkere douche, dat kan al meteen zorgen voor een vermindering van klachten.

Koude-allergie

Roep je, terwijl je verlangt naar zomerse temperaturen, ook weleens dat je allergisch bent voor de kou? Voor sommigen is dit ook echt het geval. Een allergie voor kou, zogeheten koude-urticaria, komt bij ongeveer vier op de honderd mensen voor. Deze zeldzame vorm van urticaria, ook wel netelroos genoemd, kent in de meeste gevallen geen duidelijke oorzaak. Je herkent de allergische reactie aan galbulten die een kwartier tot een halfuur na blootstelling aan kou ontstaan. Deze gaan soms gepaard met onderhuidse zwellingen. Die blootstelling aan kou kan trouwens al heel snel te veel zijn. Denk bijvoorbeeld aan een fietstocht door de regen, een koude douche of snelle afkoeling na het douchen.

Klachten die kunnen optreden bij koude-urticaria zijn opvliegers, hartkloppingen, bewustzijnsverlies en hoofdpijn. Bij de meest voorkomende vorm ontstaan deze klachten binnen een paar minuten, om vervolgens een paar minuten tot een uur aan te houden. Bij de vertraagde variant treden de galbulten pas na een paar uur op. Bij sommige vormen is er sprake van erfelijkheid. Ook als je erfelijk belast bent met deze allergie is er een vertraagde variant, waarbij de galbulten pas na negen tot achttien uur zichtbaar zijn en soms wel twee dagen blijven zitten. Daarnaast is er nog de zeldzame vorm cryoglobulinaemie, waarbij antistoffen worden aangemaakt tegen afwijkende eiwitten die in het bloed komen als er sprake is van blootstelling aan kou. Ook onderliggende ziektes als leukemie, ziekte van Pfeiffer of bepaalde bindweefselziektes kunnen de oorzaak zijn van deze vorm.

Bij koude-urticaria is, logischerwijs, het vermijden van kou de belangrijkste manier om klachten te voorkomen. Ook is het raadzaam om geen koude drankjes of drankjes met ijsblokjes te drinken. Andere manieren om de symptomen te verminderen zijn afweerremmende middelen en antihistaminica. Als de klachten leiden tot een anafylactische shock is het zaak om zo snel mogelijk naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis te gaan. Als je al eens eerder anafylactische shock hebt gehad, is het verstandig om altijd een EpiPen bij je te dragen.

Kruidenallergie

In de wintermaanden doen verwarmende kruiden het extra goed in ons eten. Denk aan kaneel, kruidnagel of nootmuskaat. Maar wist je dat je ook een allergie kunt ontwikkelen voor kruiden als kruidnagel? In de olie van kruidnagelbladeren zit de chemische stof eugenol, die voor smaak en geur zorgt én… contactallergieën kan veroorzaken. Als je last hebt van een kruidnagel-allergie, reageert je lichaam ook op guave, eucalyptus, basilicum, kaneel, kurkuma, gember, nootmuskaat en peper. Al deze ingrediënten bevatten namelijk eugenol.

De contactallergie die kan optreden, is te herkennen aan een ontstoken huid. Of concreter: roodheid, zwelling, vochtblaasjes en jeuk. De huid kan ook gaan schilferen en er kunnen korstjes ontstaan. Naast deze acute vorm is er ook een bijzondere vorm waarbij niet het eten van het kruid, maar alleen al het contact ervan met de huid zorgt voor jeuk, roodheid en zwelling. Deze reactie lijkt op netelroos of galbulten. Een derde vorm ontstaat als de betreffende stof in combinatie met licht in contact met de huid komt. In dat geval wordt er gesproken van fotoallergisch contacteczeem.

Goed om te weten: een contactallergie kan niet alleen ontstaan bij kruiden, maar ook bij bijvoorbeeld onedele metalen, zoals nikkel en kobalt, cosmetica en geurstoffen die worden gebruikt in parfums.

Notenallergie

Een allergie voor noten is natuurlijk niet gebonden aan de winter, maar steekt in de decembermaand misschien wel extra vaak de kop op. Bij al die verleidelijke baksels met spijs ligt het gevaar van een notenallergie op de loer. Want hoewel amandelen officieel geen noten zijn, kunnen mensen met een notenallergie hier wel op reageren. Bij een notenallergie ben je allergisch voor deeiwitten die in noten zitten. En diezelfde eiwitten zitten dus ook in amandelen. Een notenallergie is te herkennen aan klachten aan je huid of gezicht. Denk bijvoorbeeld aan mondblaasjes, tranende ogen, een loopneus, huidklachten, benauwdheid en/of zwellingen in je gezicht en keel. De ene vorm van notenallergie is heviger dan de andere, de klachten kunnen per persoon verschillen. Zo kan het eten van noten klachten aan de luchtwegen veroorzaken, soms zelfs met een zeer hevige allergische reactie als gevolg. Die reactie begint vaak met een tintelend gevoel in de mond en kan, als er niet snel wordt ingegrepen, zorgen voor een shocktoestand of, in het meest extreme geval, overlijden.

Zorg ervoor dat er in de keuken geen sporen van noten te vinden zijn en maak voor het kerstdiner het bestek en servies goed schoon. Ga je tijdens de feestdagen uit eten? Vraag dan na of er noten in het gerecht zijn verwerkt. Het is lastig om een allergische reactie op noten te verminderen, omdat je geen tolerantie kunt opbouwen. De enige remedie is dus producten met noten of sporen daarvan te vermijden. En ja, dus ook die verleidelijke zoetigheden met spijs.