Harma, moeder van Ruud ten Wolde: ‘Ruud kon ontzettend goed léven’

“Ruud is altijd een bijzondere jongen geweest. Lief, vrolijk en zorgzaam, maar ook vol talent en creativiteit. Hij is de middelste tussen m’n dochters Sanne en Fleur. Nu hij er niet meer is, zit er niet alleen een gat in mijn hart, maar ook in ons gezin. Ruud was de verbinder, de sfeermaker. Met een grap wist hij de boel aan elkaar of juist los te krijgen. Als kind al was het een innemend kereltje. Als hij bij mij in het fietszitje zat zwaaide hij uitbundig naar iedere voorbijganger. Hij en ik waren heel close. We belden elke dag om de dag door te nemen. En als hij zich ziek voelde, appte hij om 10.00 uur: ‘Zullen we telefonisch koffiedrinken?’ De belletjes en berichtjes die niet meer komen, mis ik vreselijk. Net als zijn oog voor detail. Hij zag alles. Vroeger altijd al als ik naar de kapper was geweest of iets nieuws aanhad. In de eerste lockdown was Ruud een aantal weken bij ons in huis. Er zat een roodborstje op de vleugel van de engel in de tuin. Hij maakte een foto en postte die op Instagram met daarbij: ‘Kusjes van ons!’ De kleine dingen zien, daar was hij groots in.”

Vasthouden aan hoop

“De kapster van Ruud drong erop aan dat hij de moedervlek achter zijn oor liet weghalen. Het was 2015 en waar de huisarts aanvankelijk overtuigd was van iets onschuldigs, bleek het toch foute boel: een melanoom. Achteraf is er toen onvoldoende weefsel weggenomen. Een jaar later zaten er uitzaaiingen in zijn hals. Die werden operatief verwijderd, maar weer later zaten er ook uitzaaiingen op zijn rug. Meerdere operaties volgden. Bestralingen, immuuntherapie, medicijnen... Hij heeft ongelooflijk veel pijn en teleurstellingen meegemaakt, maar met zijn levenslust en positiviteit sloeg hij zich er elke keer weer doorheen. Ruud kon ontzettend goed léven.”

“Vorig jaar september werd hij uit het niets weer heel ziek. Zijn boek Ziek gelukkig was net af om te worden gedrukt, maar hij voelde zich helemaal niet lekker. Als je kanker hebt, maakt elk dingetje dat je voelt je angstig. Op zondag belandde hij in het ziekenhuis, op maandag kreeg hij een scan en nog diezelfde avond volgde de uitslag. ‘Je hebt nog dagen tot weken,’ zei de arts. Hij wilde het niet geloven, ik ook niet. Er zou een wonder gaan gebeuren, dat kon niet anders. We hebben ons altijd vastgehouden aan hoop. Zonder hoop is het leven al voorbij. Vol ongeloof vroeg hij: ‘Mam, jij laat me toch niet in de steek?’ Ik geloofde er echt in dat hij ook hier weer doorheen kwam, dat hij tachtig zou worden met hobbels en bobbels. We hebben tot het laatste moment alles aangegrepen voor hem om beter te kunnen worden.”

Alleen maar liefde

“Ruud wilde niet praten over doodgaan. Hij was bezig met het leven, niet met de dood. Het enige wat hij aangaf, was dat hij begraven wilde worden in Amsterdam. Groots, veel kleurige bloemen en het nummer Zonder jou. Dat hebben we allemaal gedaan. De uitvaart van mijn zoon organiseren is het allermoeilijkst wat ik ooit heb moeten doen. Ondertussen werd nog zichtbaarder hoeveel Ruud ook voor anderen betekende. Hij werkte voor de televisie en was verslaggever bij RTL Boulevard. Hij kende ontzettend veel mensen en maakte overal vrienden. Dat hij op social media met de jaren een soort beroemdheid was geworden, daar waren we ons helemaal niet van bewust. Hij deelde op Twitter gul zijn humor en kijk op het leven. Over zijn ziekte had hij het amper. Duizenden mensen hebben hem op zijn allerlaatste dagen nog overspoeld met liefde door een actie die was opgezet. Hij was ontzettend ontroerd en voelde zich heel geliefd toen #ziekveelliefdevoorruud dagenlang het internet over ging. Als moeder doet dat ontzettend veel met me. Ik ben heel dankbaar dat hij mijn zoon is. Mijn kind dat zo veel mensen heeft geraakt en dat hij dat allemaal nog zo heeft kunnen voelen.”

Bijzondere reacties

“Na zijn overlijden zijn er zo veel bijzondere dingen gebeurd. Ik krijg dat soms niet eens op een rijtje, dus ik schrijf alles op. De dag na de begrafenis vroegen we aan elkaar: ‘Wat moeten we nou met zijn boeklancering?’ Dat boek zou een week later uitkomen en móést wel aandacht gaan krijgen, dat kon niet anders. Ruud was er zo trots op. Hij wilde met zijn boek Ziek gelukkig uitdragen dat je voor geluk kunt kiezen, ziek of niet ziek. Dus toen we werden uitgenodigd voor Jinek en andere tv-programma’s om over het boek te praten, gingen we. Ruud had niets liever gewild dan zelf in de schijnwerpers staan, nu deden wij het voor hem. Zijn fantastische vriendengroep heeft heel Amsterdam behangen met posters en regelde een groot billboard op het Rembrandtplein.”

“Een paar maanden later lag zijn boek in grote stapels op Schiphol. Dat had hij prachtig gevonden. Ik heb er eentje gekocht en er wat ingeschreven om ergens achter te laten. ‘Ruud ten Wolde is mijn zoon. Hij strooide met zonnestralen en zal dat altijd blijven doen.’ Dat levert heel bijzondere reacties op van de vinders. Een meisje dat in Parijs was, twijfelde over een grote beslissing die ze had genomen. Ze schreef me: ‘Het kwam precies op het goede moment, ik ga mijn dromen achterna!’ Ik blijf het boek kopen in elke boekwinkel die ik tegenkom om er iets in te schrijven en het daarna ergens achter te laten. Maar niet nadat ik de stapel eerst op de beste plek heb neergelegd en het liefst aan iedereen heb verteld dat hij mijn zoon is. Op die manier Ruuds kijk op het leven doorgeven, geeft mij het gevoel dat ik iets voor hem doe. Dan is hij heel dichtbij.”

“Ik voel Ruud in alles om me heen. Laatst was ik heel verdrietig bij zijn graf. Er kwam een roodborstje achter mij op een hoge tak zitten. Steeds dichterbij, tot het me op ooghoogte een hele tijd met zijn kraaloogjes aankeek en achter me aan vloog toen we weggingen. Dat soort dingen zien, maakt me rustig en geeft troost.”

Voorzichtig genieten

“De glans is eraf en ik probeer het leven weer te vinden. Soms geniet ik voorzichtig, maar er zit altijd een randje aan. Ik hoor mezelf lachen, al klink ik anders, en op foto’s zie ik een ander gezicht. Ik weet nog niet hoe het moet, gewoon weer meedraaien in het dagelijks leven. Boodschappen doen in de buurtsupermarkt vermijd ik zo veel mogelijk. Mensen durven vaak niet te vragen hoe gaat. Ik begrijp dat zij niet weten wat ze moeten doen of bang zijn om niet het goede te zeggen. Het antwoord heb ik ook niet. Maar het verdriet is er evengoed, dus ik heb liever dat ze wel wat vragen. Het ongemak kan ik wel hebben, ik wil gewoon graag over hem praten. Hem doodzwijgen vind ik zo pijnlijk. Ik wil zijn naam hardop horen. Hij mag niet worden vergeten. Ik praat liever niet over hem in de verleden tijd. Hij is mijn zoon en dat blijft hij.

Ik ben leerkracht in het speciaal onderwijs. De kinderen bij ons op school zijn zo puur en ontwapenend. ‘Juf, jouw kind is toch dood?’ vroeg een lieve jongen uit de klas toen hij even bij me kwam zitten. ‘Dat klopt,’ knikte ik. ‘Dan heb je nu nog twee kinderen,’ zei hij. Ik schudde mijn hoofd. ‘Ruud heeft ook in mijn buik gezeten en is dus altijd mijn kind. Dus ik heb nog steeds drie kinderen.’ Een glimlach verscheen om zijn mond. ‘Ja! Dat is goed.’”

Tekens van hem

“We zijn een hecht gezin met Ruud als grote schakel en waar Jeannot, zijn grote liefde bij hoort. We hebben een warme band en begrijpen en voelen elkaars verdriet als geen ander. We doen heel veel samen, Jeannot gaat ook mee op vakantie. We missen Ruud en zijn inbreng in alles verschrikkelijk en als we allemaal samen zijn nog een beetje meer. Een spelletje als 30 seconds dat we altijd met elkaar speelden, hebben we zonder hem nooit meer gedaan. Het zou ook niet half zo leuk worden zonder hem.”

“Er zijn ook nieuwe dingen ontstaan. Op zijn verjaardag, 18 juni, waren we met alle familie en vrienden bij elkaar bij het graf op Zorgvlied. Iedereen had één bloem mee en bij elkaar werd dat een prachtig boeket. Ruud wilde heel graag zijn dertigste verjaardag vieren op Ibiza. Sanne, Fleur en ik zijn naar het eiland gegaan, waar we hem een lang weekend hebben herdacht en zijn leven hebben gevierd. Tussen alle tranen door probeerden we dat te doen in de stijl van Ruud: met cava en massages. Dat had hij mooi gevonden.”

“Bij alles wat we doen is hij erbij, misschien wel meer dan ooit. Het maakt niet uit waar ik ben, overal zie ik tekens van hem. De eerste mooie dag na een heel donkere winter was precies op mijn verjaardag in maart. Ik zag er als een berg tegen op, maar de zon scheen de hele dag uitbundig. Een cadeautje van Ruud, zo voelde het echt. Maar ook de hartjes in de wolken tijdens een wandeling als ik verdrietig ben. Zijn vrienden hebben een bankje in het Vondelpark voor hem neergezet. Dat hebben we officieel geopend met elkaar. Toen de bubbels werden ingeschonken, verschenen er grote zonnestralen die ons allemaal verwarmden. Dat gebeurt ook altijd als we op de begraafplaats zijn, al is de dag nog zo grauw.”

Moedig verder

“Ik heb mijn kinderen vroeger vaak het prentenboek We gaan op berenjacht voorgelezen. Moraal van het verhaal is dat de weg dwars door het leven gaat. Zo deed Ruud het ook; moedig en door alles heen. Tussen al het gemis en verdriet zit ontzettend veel liefde en het verlangen om te genieten. Verder, zonder hem naast me, is het moeilijkste wat er is, maar ik wil dat echt weer en ik weet dat Ruud dat ook zou willen. We moeten het leven vieren zoals hij dat deed. Dat voel ik als een opdracht en geeft me ook houvast. Dus dat doen we, zo goed en zo kwaad als het gaat.

Ruud was altijd fan van mijn schilderijen, maar ik maakte de laatste jaren weinig meer. Nu stroomt de inspiratie weer. Ik verkoop ze en de opbrengsten gaan naar Stichting Ziek Gelukkig die hij heeft opgericht. Met elkaar zetten we deze voort. In samenwerking met het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis willen we de mentale zorg voor mensen met kanker verbeteren en gaan we nog veel mooie dingen doen.Sanne beschreef het prachtig en precies zoals het is: ‘Ruud is overal, maar we kunnen hem nergens vinden. Zo veel liefde doet zo’n pijn, maar zelfs van de pijn ga je houden omdat het bij de liefde hoort.’”

Meer lezen: stichgingziekgelukkig.nl