Therapie is geen oplossing voor alles wat pijn doet. Soms gaat het goed, soms helemaal niet

Ik heb er al vaker over geschreven, maar nu ik bijna ga stoppen met mijn column wil ik er nog voor één keer op terugkomen: het leven is niet maakbaar en therapie is geen oplossing voor alles wat pijn doet. De gedachte dat je alles kunt veranderen aan jezelf en vooral aan anderen is de afgelopen decennia steeds meer een overtuiging geworden.

Geluk als verplichting

Er zijn talloze zelfhulpboeken verschenen waaruit je kunt leren hoe je gelukkig kunt worden in je relatie en anders met jezelf. Gelukkig zijn lijkt volgens die boeken een verplichting en ongelukkig zijn je eigen schuld, want niet genoeg je best gedaan: niet in het hier en nu geleefd, niet van jezelf gehouden, je grenzen niet bewaakt. Die overtuiging veroorzaakt extra verdriet boven op de pijn die je toch al had en die nu eenmaal hoort bij het leven. Soms gaat het goed, soms ook helemaal niet. Natuurlijk zijn er problemen waar je iets aan kunt veranderen en dat moet je dan ook absoluut doen, zo nodig met hulp van anderen. Maar er zijn ook problemen, ergernissen of verdriet die niet te verhelpen zijn, of maar een klein beetje. Als je niet kunt vechten of oplossen moet je aanvaarden of verdragen. Dat geldt onder meer bij ziekte, verlies of verlating.

Meer passie

Het geldt ook voor veel problemen in relaties. In elke relatie zullen er dingen zijn waar je moeite mee hebt, naast eigenschappen waar je van houdt. Je kiest voor het hele pakket en als je er niet voor kiest, dan krijg je het toch. Je kunt je de rest van je leven blijven ergeren en de ander gaan zien als een ontwikkelingsproject. Hij moet gewoon leren om meer over emoties te praten en zij moet meer passie ontwikkelen en zin in seks hebben. Sommige paren blijven levenslang hard werken aan het veranderen van de ander en er zijn heus dingen die je met wat hulp en goede wil kunt fixen, maar je kunt van je partner geen ander mens maken. Van jezelf trouwens ook niet.

Aangeboren eigenschappen

Sommige eigenschappen horen bij een persoon. Ze zijn aangeboren of aangeleerd tijdens ervaringen opgedaan in het leven vóór jou. Het vraagt wijsheid om het verschil te zien en te voelen tussen wat te veranderen is bij jezelf en bij de ander en wat onderdeel is van de persoon. En ach, hoe erg is het als hij zich niet diepgaand bezighoudt met het onder woorden brengen van wat hij voelt of als zij een keer seks per twee weken genoeg vindt. Misschien mis je door de boosheid hierover dat zij heel liefdevol is en hij voor het gezin door het vuur gaat. Als het moet.

Een prettige bijwerking van iemand aanvaarden kan zijn dat dingen en mensen soms vanzelf veranderen als je ze niet meer probeert te forceren.

Over columnist Annette Heffels

Annette Heffels is psycholoog. Ze studeerde pyschologie aan de Rijksuniversiteit van Utrecht en specialiseerde zich als psychotherapeut. Ze is getrouwd en heeft een zoon, twee dochters, twee kleinkinderen en een pleegkleinkind. Lees hier alle columns van Annette.