Relatietherapie: ‘We hebben te weinig moeite voor elkaar gedaan en vermeden moeilijke onderwerpen’

Uit de praktijk van Annette Heffels

“Wij zijn officieel gescheiden, dat is allemaal vrij soepel gegaan. We zijn ruim dertig jaar samen geweest, hebben twee kinderen en als het aan mij had gelegen zouden we bij elkaar zijn gebleven. We waren misschien wel uit elkaar gegroeid, leefden beiden zo’n beetje ons eigen leven, maar we hadden nooit ruzie. Niet meer tenminste”, zegt Lucy.

‘Ik zag Jelle uiteindelijk meer als een vriend of als mijn broer’

“Toen de kinderen jonger waren hadden we vaker strijd. Ik vond dat Jelle te veel aan mij overliet en dat ik altijd de verantwoordelijkheid had voor de jongens en voor het huishouden. Maar goed, uiteindelijk heb ik het opgegeven daar ruzie over te maken. Hij vond dat hij wel zijn bijdrage leverde en dat ik zeurde. Hij had ook een baan die hem helemaal opslokte. Ik zag Jelle uiteindelijk meer als een vriend of als mijn broer. We hadden al jaren geen seks meer, maar het leek alsof Jelle dat accepteerde en voor mij hoefde het eigenlijk ook niet meer. Ik vroeg me weleens af of dat voor hem echt geen probleem was, maar durfde het ook niet echt te vragen. Achteraf natuurlijk fout. We hadden eerder moeten praten.”

‘Het was een enorme schok’

“Toen Jelle zei dat hij wilde scheiden, was dat een enorme schok. Ik heb gevraagd of er iemand anders was en hij heeft dat meteen toegegeven. Ik vond het fijn dat hij daar eerlijk over was, want daardoor wist ik dat het voor mij zinloos was om nog voor onze relatie te vechten. Hij had zijn besluit genomen. Vervolgens hebben we alles heel redelijk geregeld. Hij wilde dat ik comfortabel verder zou kunnen leven en wonen en ik wilde niet het onderste uit de kan halen. Hij voelde zich schuldig, maar ik denk dat we beiden schuld hebben. We hebben onze relatie gewoon door de vingers laten glippen, te weinig moeite voor elkaar gedaan en vermeden over moeilijke dingen te praten.”

‘Ik voel me te veel’

“We wonen nu nog samen omdat het appartement dat ik heb gekocht pas over een halfjaar wordt opgeleverd. We hebben een groot huis, dus we hoeven niet voortdurend bij elkaar te zitten. Soms eten we samen. Jelle blijft in het huis wonen, heeft mij uitgekocht en straks zal zijn vriendin met haar twee kinderen bij hem gaan wonen. Ik snap dat zij daarnaar uitkijken. Maar ik voel me te veel. Ik vind het ook lastig om niet te weten of Jelle thuiskomt en vind het ongemakkelijk als zijn vriendin er is. Intussen ken ik haar en het is een aardige vrouw, maar het voelt toch ingewikkeld allemaal. Ik wil weg, maar kan nergens naartoe tot de flat klaar is.”

Lees ook:
Relatietherapie: ‘Volgens mijn moeder had ik al die smerige leugens verzonnen’

‘Ik ben niet van plan om Lucy op straat te zetten’

“We hebben deze afspraak gemaakt om te overleggen hoe we het best met onze situatie om kunnen gaan”, zegt Jelle. “Ik vind het moeilijk om hier met Lucy over te praten, omdat zij altijd uitgaat van haar eigen aannames. Dat is een van de redenen waarom gesprekken tussen ons al moeilijk liepen toen we nog getrouwd waren en nu we gescheiden zijn is dat nog ingewikkelder.”

“Laat ik beginnen te zeggen dat ik echt niet van plan ben Lucy op straat te zetten. Ze heeft zelf voorgesteld dat ze een tijd bij haar ouders zou gaan wonen, maar haar ouders wonen heel klein en het zou betekenen dat ze daar geen enkele privacy heeft. Lucy heeft dat niet verdiend. Wij hebben veel goede jaren gehad samen. Ze is heel ondersteunend geweest in de jaren dat ik mijn bedrijf moest opbouwen, dus ik vind dat ze ook het recht heeft om daarvan mee te profiteren. Ze is een fantastische moeder geweest voor onze zoons, ook toen ik er veel minder kon zijn. Ik vind het belangrijk dat ons huis het ouderlijk huis van onze zoons blijft, en dat Lucy daarnaast genoeg ruimte heeft om hen bij haar te ontvangen. Het liefst wil ik dat we verjaardagen en feestdagen samen kunnen vieren.”

‘Er zijn meer dingen waar ik afspraken over wil maken’

“Lucy denkt dat ik meteen wil gaan samen-wonen als zij weg is, maar dat is niet zo. Het klopt dat Jacqueline, mijn vriendin, dat wel zou willen, maar ik heb meer tijd nodig om daarnaartoe te groeien. Zij heeft twee kinderen van dertien en vijftien. Zij en ik moeten elkaar ook leren kennen en naar elkaar toegroeien. Dus ik wil voorlopig niet samenwonen en ik zit dus niet te wachten tot Lucy vertrekt.”

“Ik merk wel, net als zij, dat het lastig is om te weten wat je wel of niet samen doet. Van Lucy hoor ik dat ze het lastig vindt als ze niet weet of ik ’s nachts thuiskom. Ik zeg dat inderdaad nooit, omdat ik bang ben dat zij zich vervelend voelt als ik bij Jacqueline blijf. Ze vraagt het me niet omdat ze me niet het gevoel wil geven dat ik moet uitleggen waar ik ben en me moet verantwoorden. Ik vind het ook raar om na elkaar te koken en apart te eten. Dus lijkt het me prettig als Lucy mij vraagt of ik mee wil eten en ik wil dat ook doen als ik kook, of iets bestel. Maar het moet weer niet zo worden dat we erop rekenen. Zo zijn er meer dingen, het schoonmaken en de was, waar ik afspraken over zou willen maken. Om te voorkomen dat dit nog lastiger en pijnlijker wordt dan het al is.”

De relatietherapie

Relaties veranderen. De vraag: ‘Hoe moeten we gescheiden in een huis leven?’ heb ik nog niet eerder gehad. Door het toenemend aantal scheidingen en de extreme prijzen van woningen, neem ik echter aan dat een dergelijke situatie steeds vaker gaat voorkomen. Lucy en Jelle hebben hun scheiding financieel voorbeeldig geregeld. Het feit dat hun kinderen volwassen zijn en er dus geen ouderschapsregeling hoeft te komen, helpt natuurlijk, evenals het verantwoordelijkheidsgevoel van Jelle. Hij wil haar niet afschepen met een minimum, zoals helaas ook vaak gebeurt.

‘Het is onmogelijk om elkaar niet te zien en te horen’

Het feit dat Jelle en Lucy nog in één huis wonen, maakt het echter voor Lucy moeilijker om te accepteren dat de scheiding definitief is. En hoewel het huis groot genoeg is om elkaar uit de weg te gaan (dat hebben zij voor op mensen, die in een dergelijke situatie veel kleiner behuisd zijn en financieel te krap zitten om een huis te kopen of te huren) is het onmogelijk om elkaar niet te zien en te horen. Voor Lucy is het extra pijnlijk omdat ze steeds geconfronteerd wordt met het feit dat Jelle een andere relatie heeft.

‘Ze moeten hardop zeggen wat ze willen van de ander’

Meer nog dan tijdens hun huwelijk, is het belangrijk dat Jelle en Lucy stoppen met het vermijden van moeilijke gesprekken, waarin ze voor elkaar denken en niet zeggen wat ze voelen en vinden. Het is jammer dat ze niet geleerd hebben om tijdens hun huwelijk duidelijker te communiceren. Nu ze in deze situatie zijn beland, moeten ze wel afspraken maken, want hier zijn geen standaardregels voor. Dus moeten ze hardop zeggen wat ze willen van de ander. Het is uiteraard niet gezegd datje alles krijgt wat je wil, maar je kunt elkaar wel wat tegemoetkomen.

‘Ik heb slechtere relaties gezien’

Lucy en Jelle onderhandelen met meer redelijkheid en begrip voor elkaar dan veel getrouwde paren die ik in therapie gezien heb. Geleidelijk aan wordt voor mij duidelijk dat niet alleen Lucy, maar ook Jelle ambivalent is over de scheiding en zeker over het weer gaan samenwonen. Door de aanwezigheid van Lucy in zijn huis kan dat nu niet en dat lijkt hem wel goed uit te komen

Na het maken van afspraken over wat ze wel en niet samendoen in de komende maanden raken ze ook in gesprek over wat er is gebeurd in hun huwelijk en hoe het komt dat ze zich zo zijn gaan terugtrekken op hun eigen eiland. Die gesprekken hebben er niet toe geleid dat ze weer bij elkaar zijn. Ook niet toen Jacqueline de relatie met Jelle verbrak omdat ze de situatie te onduidelijk vond. Ze had het gevoel dat Jelle nog niet klaar was met Lucy. Dat gevoel deelde ik. Lucy is inmiddels verhuisd en ze zijn niet terug bij elkaar, maar het zou me niet verbazen als dat nog zou gebeuren. Ik heb slechtere relaties gezien.

Deze relatietherapie verscheen eerder in Margriet 48 – 2021. Dit nummer nabestellen kan via lossebladen.nl.

Over Annette

Annette Heffels is psycholoog. Ze studeerde pyschologie aan de Rijksuniversiteit van Utrecht en specialiseerde zich als psychotherapeut. Ze is getrouwd en heeft een zoon, twee dochters en een kleinkind.