‘Op vrijdag maak ik het huis schoon. Ik heb daar een hartgrondige hekel aan’

Op vrijdag maakte mijn moeder het huis schoon. Dat was al schoon, maar moest schoner. Ze kreeg daar weinig waardering voor van ons en van mijn vader. Ze deed het ook niet voor ons, realiseer ik me nu, maar voor mensen die binnen konden komen lopen en dan zouden denken dat zij geen goede huisvrouw was. In het dorp waar we woonden kwamen vaak mensen binnenlopen en ik weet zeker dat ze mijn moeder nooit in een slonzig huis hebben aangetroffen.

Overgeërfde verplichting

Op vrijdag maak ik ook het huis schoon. Elke vrijdag, zo vlak voor het weekend, voelt dat als een overgeërfde verplichting. De ochtend werk ik, de middag maak ik schoon. Ik heb daar een hartgrondige hekel aan. Bovendien wordt het met het ouder worden steeds sneller vrijdag. Net heb ik mijn dweil uitgewrongen of ik moet alweer. Vorige week vrijdag moest ik veel administratie doen voor mijn werk. Toen ik daarover klaagde tegen mijn man, zei hij: “Zal ik schoonmaken?” Ik voelde meteen een zekere aarzeling. Bij mezelf, niet bij hem, dus zette ik me daar vastbesloten overheen: “Ja graag, dat zou enorm helpen.”

Makkelijk praten

Nu is het helemaal niet zo dat hij nooit wat doet, maar ik doe meer, geeft hij ook meteen toe. Bovendien hoeft hij het niet elke vrijdag te doen, maar kan hij ineens denken dat iets een schoonmaakbeurt nodig heeft en het dan doen. Ik voel dat altijd als lichte kritiek, maar laat dat nauwelijks merken. Ik vind namelijk echt dat ik niet van nature, als vrouw zijnde, verantwoordelijk ben voor het huishouden. Dat vind ik, maar zo voelt het niet.
Dus terwijl hij om me heen stofzuigt, zet ik me aan mijn administratie. Af en toe zegt hij wat hij doet en wat hij daarna gaat doen en dan kan ik mezelf niet ervan weerhouden om te zeggen dat ik ook wel wat kan doen.
“Doe nou niet,” zegt hij dan, “ga lekker door met je eigen werk.” Hij heeft makkelijk praten, alsof het allemaal lekker is wat ik moet doen.

Groeiende onrust

Ik ga dus niet mee poetsen, maar de onrust groeit. Door mijn administratie heen vraag ik me af waar die vandaan komt. Want het slaat natuurlijk nergens op. Mijn moeder dacht nog dat mijn vader haar niet kon helpen met schoonmaken omdat mannen daar nu eenmaal niet capabel voor zijn. Ik weet dat mijn man eigenlijk beter kan schoonmaken dan ik. Hij koopt er ook altijd nieuwe spullen voor die handig zijn. Gelijk wordt hij deskundige op schoonmaakgebied en legt mij uit hoe ik het makkelijker en beter kan doen.

Kennelijk ben ik geëmancipeerd in mijn hoofd, maar worstelt mijn hart met het beeld van mijn moeder en haar schone huis, waar mijn vader in zijn leunstoel woonde als hij thuiskwam van zijn werk.

Over columnist Annette Heffels

Annette Heffels is psycholoog. Ze studeerde pyschologie aan de Rijksuniversiteit van Utrecht en specialiseerde zich als psychotherapeut. Ze is getrouwd en heeft een zoon, twee dochters en een kleinkind. Lees hier alle columns van Annette.