Mannen zijn sneller tevreden over een relatie: als het thuis gezellig is en de seks in orde is, dan is het goed

Vrouwen nemen veel vaker het initiatief om in relatietherapie te gaan dan mannen. Dat heeft allerlei oorzaken. Van oudsher is de vrouw degene die zorgdraagt voor de relatie en de harmonie daarin. Daarnaast zijn vrouwen vanuit hun opvoeding vaak, meer dan mannen, geneigd om zich aan te passen aan de behoeften van anderen. Ze verwachten dat hij in ruil daarvoor ongevraagd ook zal veranderen. Wat niet zomaar gebeurt.

‘Mannen zijn sneller tevreden’

Mannen zijn namelijk sneller tevreden over de relatie. Als het thuis gezellig is, er niet te veel zorgen zijn, niet te veel kritiek of klachten en de seks in orde is, dan is het goed. Vrouwen verwachten meer. Meer diepgaande gesprekken, meer gedeelde gevoelens, meer aandacht, voelbare liefde en betrokkenheid.

Hoe herken je een narcist?

Als je meer verwacht, word je ook vaker teleurgesteld. Steeds vaker zie ik in mijn praktijk teleurgestelde vrouwen die al bij binnenkomst verklaren dat hun (ex-)man een narcist is. Dat is een zware diagnose. Als je die opzoekt in het handboek voor psychische stoornissen, de DSM 5, vind je als belangrijkste kenmerken: een opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid en overschatting van eigen talenten en, van daaruit, fantasieën over succes en invloed en een grote behoefte aan bewondering. Omdat een narcist ervan uitgaat bijzonder te zijn en beter dan anderen, vindt hij ook dat hij anderen mag manipuleren om voor elkaar te krijgen wat hij wil. Hij heeft geen empathie, is arrogant en hooghartig en afgunstig op anderen van wie hij aanneemt dat ze hem zijn succes misgunnen.

Glijdende schaal

Als ik navraag hoe de echtgenotes tot deze diagnose zijn gekomen, blijkt vaak dat het lezen van een zelfhulpboek over vrouwen als slachtoffers van narcistische mannen herkenning gaf: ‘Ik herkende hierin precies mijn man.’ Dat kan kloppen, want narcisme is geen stoornis die je hebt of niet hebt, het is een glijdende schaal. Veel mannen (en vrouwen) hebben wel wat kenmerken van narcisme, zeker in de huidige tijd waarin zelfvertrouwen, aandacht en waardering voor jezelf en opkomen voor je eigenbelang zo belangrijk zijn. Als je ongelukkig bent in je relatie kan het vinden van zo’n nare diagnose voor je partner heel geruststellend voor je zijn. Want als er zoiets ernstigs met hem aan de hand is, komt het dus niet meer door mij. Hij moet dus veranderen. Niet ik.

Een diagnose stellen

Het stellen van een diagnose door kenmerken af te vinken, is ook in de psychiatrie gebruikelijk. De verzekeringsmaatschappij vraagt om een diagnose, anders wordt behandeling niet vergoed. Voor de behandeling van relatieproblemen helpt het meestal niet om (een van) beide partners ziek te verklaren. Allereerst niet omdat ieder mens verschillend is en niemand precies in een van die diagnoses past. Maar ook omdat zo’n diagnose weinig verklaart over hoe iemand zich voelt, zich gedraagt en denkt en waar dat vandaan komt. Een diagnose kan het zicht op de mens verhullen.

Over columnist Annette Heffels

Annette Heffels is psycholoog. Ze studeerde pyschologie aan de Rijksuniversiteit van Utrecht en specialiseerde zich als psychotherapeut. Ze is getrouwd en heeft een zoon, twee dochters en een kleinkind. Lees hier alle columns van Annette.