Mondkapjesdeal en privémails van Hugo de Jonge: zo zit het
Vorig jaar was het groot nieuws: de mondkapjesaffaire. Sywert van Lienden stelde miljoenen Chinese mondkapjes veilig voor gebruik in de Nederlandse zorg. Belangeloos zei hij, maar achteraf bleek dat toch niet helemaal het geval. Aanstaande donderdag wordt er gedebatteerd over de mondkapjesdeal die het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) met de ondernemer sloot. Ook moet er die ochtend vóór 9.30 uur opheldering gegeven worden over de privémails van Hugo de Jonge.
We frissen je geheugen even op en vertellen hoe het ook alweer zit met de mondkapjesdeal en de mails van Hugo de Jonge.
De mondkapjesdeal
Het is maart 2020. De coronacrisis is in Nederland net begonnen, maar in de ziekenhuizen zijn al flinke tekorten aan mondkapjes en andere beschermingsmiddelen. Sywert van Lienden kan de chaos niet aanzien en besluit het heft in eigen handen te nemen. Na een oproep op Twitter, waarin hij mensen vraagt om mee te denken, gaat hij aan de slag. Binnen de kortste keren lukt het hem mondkapjes in te slaan. Op 22 maart is het zo ver. Van Lienden deelt op Twitter: ‘Vannacht vliegt de eerste lading. It works!’
Om ervoor te zorgen dat er in Nederland snel miljoenen mondkapjes beschikbaar zijn richt Van Lienden de non-profitorganisatie Stichting Hulptroepen Alliantie op. Uiteindelijk gaat het ministerie van VWS met hem in zee en worden er miljoenen mondkapjes besteld. Bij alle zaken die Van Lienden doet, benoemt hij dat hij dit doet zonder winstoogmerk. Alle eventuele opbrengsten van deze mondkapjesdeal zouden naar de non-profitorganisatie gaan. ‘Er is nul eigen gewin in deze’, deelt hij op Twitter. Uit tientallen interne documenten, contracten, mails en rapporten die Het Parool in mei 2021 in handen heeft blijkt alleen iets anders: de grote miljoenendeals van Van Lienden en zijn partners gaan via hun eigen bv’s, waardoor zij er veel geld aan verdienen.
Betrokkenheid van Hugo de Jonge
Aanstaande donderdag wordt er in de Tweede Kamer een debat gehouden over de mondkapjesdeal die het ministerie van VWS sloot. Officieel wordt dit debat niet gehouden voormalig VWS-minister De Jonge, die nu minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening is, maar met minister Helder van Langdurige zorg. Tot nu toe heeft Hugo de Jonge zich ook niet willen uitlaten over zijn eventuele betrokkenheid in de mondkapjesaffaire en verwees hij bij vragen naar andere ministers. Maar vanochtend liet hij weten dat hij toch aanwezig wil zijn bij het debat aanstaande donderdag. Op Twitter deelt hij dat hij aan de Kamervoorzitter heeft laten weten bereid is aanwezig te zijn.
Zojuist heb ik de Kamervoorzitter laten weten dat ik graag bereid ben om deel te nemen aan het debat van donderdag. Hoewel dat staatsrechtelijk ongebruikelijk is, hecht ik er aan om de vragen die zijn opgekomen zelf te beantwoorden en de context te kunnen toelichten.
— Hugo de Jonge (@hugodejonge) 5 april 2022
Uit een reconstructie van de Volkskrant blijkt dat het Hugo de Jonge was die in april 2020 het eerste zetje gaf voor de mondkapjes deal met Sywert. Bij zijn hoogste ambtenaar drong hij erop aan contact te leggen met Van Lienden. Dit terwijl Sywert door de centrale inkooporganisatie van medische hulpmiddelen al afgewezen was.
Privémails van De Jonge
Voorafgaand aan dat debat moet ook opheldering gegeven worden over zaken omtrent minister De Jonge. Op verzoek van oppositiepartijen GroenLinks en Volt en het Kamerlid Omtzigt moet voor donderdagochtend door Premier Rutte en minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) uitleg gegeven worden over de privémails van Hugo de Jonge. Hij zou tijdens de coronacrisis vanuit zijn eigen, persoonlijke emailadres namelijk gecommuniceerd hebben over werkgerelateerde onderwerpen. Die werkwijze gaat nadrukkelijk in tegen de adviezen in het Handboek voor Bewindspersonen. De oppositiepartijen vragen om opheldering, omdat zij bang zijn dat door communicatie via privémails belangrijke informatie over het verloop van de crisis verloren is gegaan en niet te achterhalen is of de crisis goed aangepakt is.
Bron | Volkskrant, Het Parool, NOS, AD