Heb je naarmate je ouder wordt meer last van de zomertijd? Expert geeft uitleg
De zomertijd gaat weer in. Dit betekent dat de zon een uur later opkomt en een uur later ondergaat. De een vindt het fijn en de ander moet iets langer wennen aan het nieuwe ritme. Maar hoe zit dat als je ouder wordt? Heb je dan meer last van het effect van de zomertijd? Chronobioloog Marijke Gordijn legt het uit.
“Als de zomertijd ingaat gebeurt er niks met je biologische klok. Er verandert ook niks aan de opkomst en ondergang van de zon én er verandert niks aan de cyclus van licht en donker buiten. Jij moet je biologische klok aanpassen om ’s ochtends weer op tijd wakker te worden en ’s avonds weer op tijd moe te worden om naar bed te gaan,” legt Marijke uit. “Je biologische klok heeft een eigen ritme van ongeveer 24 uur. Dit ritme kun je verzetten door een verandering aan te brengen in wanneer jij licht en donker ziet.”
Ouder worden en zomertijd
Als je ouder wordt, heb je dan meer moeite met het aanpassen van je biologische klok? Marijke: “Oudere mensen lijken een wat minder flexibele klok te hebben, waardoor ze minder makkelijk schuiven in hun ritme, maar dat hoeft niet altijd.” Degenen die vooral last hebben van de zomertijd zijn de avondtypes. “Zij zijn al gewend om laat naar bed te gaan en laat op te staan. De vroege types daarentegen moeten ervoor zorgen dat ze ’s avonds wel op tijd naar bed gaan, want het blijft buiten natuurlijk langer licht. Als je niet meeschuift en je wordt toch vroeg wakker, dan kom je slaap tekort.”
Slaaptekort
Een slaaptekort door de zomertijd kan weken aanhouden. Er is bewezen dat er na het starten van de zomertijd een verhoogd risico is op auto-ongelukken. Marijke: “Dit komt omdat je niet zo fit en helder bent in de ochtend, omdat je een slaaptekort hebt en op andere tijd in de auto stapt. Als je normaal om zeven uur in de ochtend wakker wordt en nu ineens om zes uur, dan voel je dat wel. Je inwendige klok heeft er nog niet voor gezorgd dat je bloeddruk en je hartslag is gestegen. Deze functies regelen je klok om goed te kunnen opstaan.”
De functies die ervoor zorgen dat je goed kunt opstaan, kunnen door de zomertijd dus flink ontregeld raken. “Recent werd het effect van de wisseling van winter naar zomertijd onderzocht en het blijkt dat het aantal hartinfarcten met bijna vijf tot tien procent toeneemt in de dagen erna. Van de avondtypes weten we dat zij na vier weken nog steeds niet helemaal zijn aangepast aan hun nieuwe ritme. Bij de ochtendtypes weten we dat niet.”
Biologische klok aanpassen
Om je ritme te kunnen veranderen is het belangrijk om ’s avonds een uur eerder in de schemer te gaan zitten en ’s ochtends een uur eerder licht te krijgen. “Maar dan nog duurt het een aantal dagen voordat die klok dat hele uur heeft aangepast,” aldus Marijke.
